Baza danych o materiałach, wyrobach i ustrojach przeznaczonych do ochrony przed hałasem i drganiami
Jerzy Sadowski, Zbigniew Engel, Danuta Augustyńska, Kazimierz Czyżewski

Powszechnie wiadomo, że zanieczyszczenie środowiska w Polsce hałasem i drganiami wykazuje tendencję silnie rosnącą. Hałas i drgania stają się coraz bardziej uciążliwe a często nawet szkodliwe dla ludzi zarówno w środowisku pracy, jak też zamieszkania i wypoczynku. Najczęściej ludzie narażeni są na działanie hałasu i drgań przez wiele godzin w czasie doby, a więc w domu, w czasie jazdy do pracy i powrotu z niej, w pracy, w miejscach wypoczynku i rekreacji. W badaniach ankietowych hałas jawi się jako uciążliwość klasyfikowana na jednym z pierwszych miejsc. Skutki oddziaływania hałasu w przemyśle w postaci głuchoty zawodowej i upośledzenia słuchu plasują się na pierwszych miejscach chorób zawodowych. (...)

Ocena i ograniczanie ryzyka obsługi pras
Stanisław Kowalewski

Współczesna strategia systemowego kształtowania bezpiecznych warunków pracy przy obsłudze maszyn powinna być oparta na racjonalizacji ryzyka zawodowego. Dwa poprzednie artykuły poświęcono analizie ryzyka towarzyszącego obsłudze pras. Zidentyfikowano zagrożenia oraz przedstawiono metody szacowania ryzyka. Zaprezentowano „graf ryzyka" opracowany w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy dla maszyn do obróbki plastycznej, który umożliwił oszacowanie klas ryzyka dla głównych stref obsługi prasy mimośrodowej. Przedstawiono więc proces analizy ryzyka, który dostarczył danych do jego obiektywnej oceny (ewaluacji), pozwalającej odpowiedzieć na zasadnicze pytanie: czy osiągnięto poziom ryzyka tolerowalne-go? Zasadnicze dlatego, bowiem odpowiedź na nie decyduje w istocie o świadomym podjęciu lub zaniechaniu zadania produkcyjnego. Jeśli odpowiedź jest pozytywna, to taki stan rzeczy można zaakceptować i je wykonać. Jeśli zaś ocena jest negatywna, pozostaje albo rezygnacja z wykonania zadania, albo podjęcie działań naprawczych, zmniejszających ryzyko do poziomu tolerowalnego. Niniejszy artykuł wieńczy problematykę procesu oceniania ryzyka - kluczowego z punktu widzenia zarządzania bezpieczeństwem. Tylko wspomniano w nim, bardziej dla zilustrowania problemu oceny, o sposobach ograniczania poszczególnych elementów ryzyka poprzez zastosowanie środków ochronnych na co dzień używanych w tłocznictwie. Kolejny, ostatni już artykuł tej serii będzie w całości poświęcony metodom redukcji ryzyka obsługi pras. (...)

Dolegliwości kręgosłupa przyczyny i sposoby ochrony
Joanna Kaminska, Danuta Liu

Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego, choroby narządu ruchu stanowiły w Polsce w 1998 roku 2,4%, uznanych chorób zawodowych. W roku 1996 na choroby układu mięśniowo-kostnego i tkanki łącznej leczonych było 0,6% zatrudnionych kobiet i 0,5% mężczyzn. Według danych z innych krajów zakres tego zjawiska jest znacznie szerszy. Stwierdzono na przykład, że około 23 milionów ludzi w USA cierpi z powodu dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego, do których należą bóle mięśni, sztywność lub ich napięcie, drętwienie czy ograniczenie ruchomości w stawach. Wymienione dolegliwości, często występujące tylko czasowo, poprzedzają rozpoznanie choroby. Choroby i dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego (szczególnie kręgosłupa) są najczęściej rezultatem wieloletniego oddziaływania środowiska pracy i czynników związanych z aktywnością pozazawodową (np. prace domowe, w ogrodzie, długotrwała jazda samochodem). (...)

Termoizolacyjność obuwia przeznaczonego do pracy w niskiej temperaturze
Agnieszka Andrzejewska, Wiesława Kamińska

Ochrony rąk i nóg chroniące przed zimnem są stosowane głównie przez pracowników przemysłu spożywczego, w chłodniach oraz do prac na otwartej przestrzeni w okresie zimy. Ze względu na ujemne oddziaływanie niskiej temperatury na organizm człowieka, pracownicy zatrudnieni w klimacie zimnym powinni stosować odpowiednią odzież, rękawice i obuwie ochronne, aby wewnętrzna temperatura ciała nie ulegała obniżeniu poniżej 36°C. Zgodnie z wymaganiami podanymi w dyrektywie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, dotyczącej środków ochrony indywidualnej 89/686/EWG, ochrony rąk i nóg zabezpieczające przed zimnem powinny charakteryzować się izolacyjnością cieplną i odpornością mechaniczną, odpowiednią do przewidywanych warunków użytkowania. Materiały, z których są one wykonane powinny charakteryzować się małym współczynnikiem przenikania strumienia cieplnego, przy czym zachowują w niskiej temperaturze elastyczność wymaganą do wykonywania prac i poruszania się. Obuwie ochronne przeznaczone do prac w niskiej temperaturze powinno zapewniać pracownikowi komfort cieplny oraz chronić przed zagrożeniami występującymi w miejscu pracy. (...)

Cyjanamid i jego sól wapniowa - antabusy - w środowisku pracy
Marek Dobecki, Małgorzata Kupczewska

Reakcja „antabusowa" polega na spowodowaniu nietolerancji alkoholu w wyniku zażycia leku o nazwie Antabus (Anticol, Esperal), stosowanego w leczeniu odwykowym alkoholizmu. Lek pod względem chemicznym jest pochodnątiuramu. Reakcja ta polega na inhibicji aktywności dehydrogenazy aldehydowej, co doprowadza do znacznego nagromadzenia się we krwi aldehydu octowego, gdyż nie ulega on dalszemu utlenieniu do kwasu octowego. Po niewielkich dawkach alkoholu występuje zaczerwienienie twarzy, obrzęk spojówek, uczucie gorąca, dławienie w gardle, lęk, bóle za mostkiem, przyspieszenie tętna, spadek ciśnienia. Po większych dawkach alkoholu do omówionych objawów może dołączyć zapaść naczyniowa, śpiączka i śmierć wskutek porażenia ośrodka oddechowego. Na podstawie analizy najnowszych danych literaturowych stwierdzono możliwość występowania „efektu antabusowego” u pracowników spożywających alkohol po zakończeniu pracy w narażeniu na cyjanamid i jego sól wapniową, substancji, których mechanizm działania toksycznego polega na inhibicji aktywności dehydrogenazy aldehydowej. (...)