Podstawowe obowiązki pracodawcy w obszarze bezpieczeństwa i higieny pracy określone zostały w Kodeksie Pracy oraz w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. 2003, nr 169, poz. 1650,  ostatnia zmiana Dz. U. 2011 nr 173 poz. 1034). Obowiązki pracodawcy w zakresie ochrony przed drganiami mechanicznymi podane zostały w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 5 sierpnia 2005 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne (Dz.  U.  2005, Nr 157,  poz.  1318). Zgodnie z tym rozporządzeniem pracodawca ma obowiązek:

Dokonywać pomiarów wielkości charakteryzujących drgania mechaniczne w środowisku pracy i porównywać ich wyniki z wartościami progów działania i NDN. Tryb i częstotliwość wykonywania tych pomiarów reguluje rozporządzenie Ministra Zdrowia z  dnia  2  lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. 2011, nr 33, poz. 166) Zgodnie z tym rozporządzeniem pomiary drgań mechanicznych powinny być wykonywane:

• nie później niż w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności (wyniki badań i pomiarów przechowuje się przez okres 3 lat, licząc od daty ostatniego wpisu),
• co najmniej raz w roku w przypadku gdy wyniki ostatnio wykonywanych pomiarów wielkości opisujących drgania mechaniczne wykazały, że co najmniej jeden z nich przekracza 0,5 wartości NDN,
• co najmniej raz na dwa lata gdy wyniki ostatnio wykonywanych pomiarów wielkości opisujących drgania mechaniczne wykazały, że co najmniej jeden z nich przekracza 0,2 wartości NDN,
• w każdym wypadku wprowadzenia zmiany w warunkach występowania tego czynnika.

Pomiarów drgań mechanicznych nie przeprowadza się jeżeli wyniki dwóch ostatnio przeprowadzanych pomiarów wielkości opisujących drgania mechaniczne w odstępie dwóch lat wykazały, że żaden z nich nie przekracza 0,2 wartości NDN. O wynikach pomiarów drgań mechanicznych pracodawca ma obowiązek niezwłoczne poinformować pracowników.
Na podstawie wyników badań i pomiarów pracodawca prowadzi na bieżąco rejestr czynników szkodliwych dla zdrowia występujących na stanowisku pracy, zwany 'rejestrem' (Rys. 2). przypadku likwidacji zakładu pracy, pracodawca niezwłocznie przekazuje rejestr oraz kartę właściwemu miejscowo państwowemu inspektorowi sanitarnemu, a w odniesieniu do jednostek, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 1998 r. Nr 90, poz. 575, z późn. zm.), właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Rejestry oraz karty przechowywane są przez okres 40 lat, licząc od daty ostatniego wpisu.

Pracodawca zobowiązany jest:

1. Wpisywać na bieżąco wyniki badań i pomiarów czynnika szkodliwego dla zdrowia do karty badań i pomiarów (Rys. 1).
   
   
2. Po przekroczeniu progów działania (Więcej informacji) planować i podejmować działania zmniejszające ryzyko zawodowe, udostępnić indywidualne ochrony.
   
   
3. Oceniać ryzyko zawodowe związane z narażeniem pracowników na drgania mechaniczne wynikające z cech miejsca pracy oraz ze stosowanych w konkretnych warunkach środków lub procesów pracy, ze szczególnym uwzględnieniem:
   
   
   • poziomu i rodzaju narażenia (w tym drgań mechanicznych przerywanych i powtarzających się wstrząsów),
   • czasu trwania narażenia (w tym pracy w godzinach nadliczbowych),
   • wartości NDN i progów działania,
   • skutków dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników, w tym należących do grup szczególnego ryzyka,
   • skutków wynikających z interakcji pomiędzy hałasem i drganiami mechanicznymi,
   • informacji dotyczących poziomu emisji drgań mechanicznych dostarczanych przez producenta środków pracy,
   • istnienia alternatywnych środków pracy o ograniczonej emisji drgań mechanicznych,
   • informacji uzyskiwanych w wyniku profilaktycznych badań lekarskich pracowników,
   • dostępności środków ochrony indywidualnej,
   • pośrednich skutków dla zdrowia i bezpieczeństwa pracownika, wynikających z oddziaływania drgań mechanicznych na środki pracy lub miejsce pracy, takich jak zakłócenia stabilności konstrukcji lub złączy, utrudnione operowanie elementami sterowniczymi, nieprawidłowości w odczytach wskazań aparatury pomiarowej,
   • wpływu niskich temperatur i zwiększonej wilgotności na pracowników narażonych na działanie drgań mechanicznych, a szczególnie miejscowych.
   
   Ocena ryzyka zawodowego powinna być dokumentowana oraz dokonywana każdorazowo, gdy nastąpiły zmiany warunków wykonywania pracy lub jeśli konieczność taką wykażą wyniki profilaktycznych badań lekarskich.
   
   
4. Eliminować u źródła ryzyko zawodowe związane z narażeniem na drgania mechaniczne lub ograniczać je do możliwie najmniejszego poziomu, uwzględniając dostępne rozwiązania techniczne oraz postęp naukowo techniczny. Po przekroczeniu wartości progów działania pracodawca ma obowiązek sporządzić i wprowadzić w życie program działań organizacyjno-technicznych zmierzających do ograniczenia narażenia na drgania mechaniczne polegających na:
   
   
   • unikaniu procesów lub metod pracy powodujących narażenie na drgania mechaniczne i zastępowaniu ich innymi, stwarzającymi mniejsze narażenia,
   • dobieraniu środków pracy o możliwie najniższym poziomie emisji drgań mechanicznych,
   • ograniczaniu narażenia na drgania mechaniczne środkami technicznymi (materiały, elementy i układy izolujące i tłumiące drgania w tym amortyzowane siedziska, uchwyty i rękawice antywibracyjne).
   • projektowaniu miejsc pracy i rozmieszczaniu stanowisk pracy w sposób umożliwiający izolację od źródeł drgań mechanicznych oraz ograniczający jednoczesne oddziaływanie wielu źródeł na pracownika;
   • konserwowaniu środków pracy, obiektów budowlanych, urządzeń i układów izolujących i tłumiących drgania mechaniczne oraz innych środków ochrony zbiorowej;
   • informowaniu i szkoleniu pracowników w zakresie poprawnego i bezpiecznego posługiwania się środkami pracy;
   • ograniczaniu czasu i poziomu narażenia oraz liczby osób narażonych na drgania mechaniczne przez właściwą organizację pracy, w szczególności stosowanie skróconego czasu lub przerw w pracy i rotacji na stanowiskach pracy.
     
     
5. W przypadku gdy wielkości charakteryzujące drgania mechaniczne przekraczają wartości progów działania oraz występuje konieczność ochrony przed zimnem i wilgocią, zapewnić pracownikom narażonym na działanie drgań ogólnych odzież ochronną, a pracownikom narażonym na działanie drgań miejscowych - rękawice ochronne.
   
   
6. W przypadku stwierdzenia narażenia indywidualnego na drgania mechaniczne przekraczającego wartości NDN:
   
   
   • podjąć niezwłoczne działania w celu ograniczenia narażenia indywidualnego poniżej wartości NDN,
   • ustalić przyczyny występowania nadmiernego narażenia indywidualnego,
   • dobrać środki ochronne i podjąć działania zapobiegawcze, pozwalające uniknąć ponownego wystąpienia narażenia indywidualnego przekraczającego wartości NDN.
     
     
7. Pracownikom narażonym na działanie drgań mechanicznych zapewnić informacje i szkolenia w zakresie odnoszącym się do wyników oceny ryzyka zawodowego, w szczególności dotyczące:
   
   
   • poziomu ryzyka zawodowego, rodzaju stwarzanych zagrożeń oraz ich potencjalnych skutków,
   • środków niezbędnych do wyeliminowania lub ograniczenia ryzyka zawodowego oraz okoliczności, w jakich takie środki należy stosować,
   • wartości NDN oraz wartości progów działania dla drgań mechanicznych,
   • wyników badań i pomiarów drgań mechanicznych, oceny ich natężeń i rodzaju oddziaływań na organizm oraz ewentualnego wpływu na zdrowie,
   • przyczyn powstawania chorób powodowanych oddziaływaniem drgań mechanicznych na organizm, ich objawów i sposobów wykrywania oraz możliwych środków profilaktyki medycznej,
   • profilaktycznej opieki zdrowotnej, w tym badań lekarskich pracowników,
   • bezpiecznych sposobów wykonywania pracy, ograniczających do minimum narażenie na drgania mechaniczne,
   • prawidłowego stosowania środków ochrony indywidualnej przed drganiami mechanicznymi.

Pracodawca ma również obowiązek kierowania pracownika na badania lekarskie wstępne, okresowe i kontrolne oraz pokrywania kosztów tych badań.
W celu lepszego przyswojenia zagadnień związanych z obowiązkami pracodawców polecamy 'Dobra praktyka dla przedsiębiorstw, partnerów społecznych oraz organizacji', napisany jest on bardzo przystępnym językiem, co z pewnością ułatwi większe zrozumienie omawianych zagadnień.