Pracownia Biomechaniki - Projekty
Streszczenie

Opracowanie bazy danych referencyjnych możliwości fizycznych i funkcjonalnych dla potrzeb profilowania zawodowego osób starszych i niepełnosprawnych

Kierownik projektu: prof. dr hab. inż. Danuta Roman-Liu

Streszczenie projektu:

 

Celem zadania badawczego było opracowanie bazy danych referencyjnych w zakresie cech siłowych i funkcjonalnych dla profilowania zawodowego osób starszych i z niepełnosprawnością.

Podczas realizacji zadania przeprowadzono badania ukierunkowane na pomiar parametrów opisujących możliwości siłowe i funkcjonalne kobiet i mężczyzn w 2 grupach wiekowych 55–67 lat i 20–30 lat. Były to osoby bez schorzeń neurologicznych, kardiologicznych, ortopedycznych lub urazów mięśniowo-szkieletowych (minimum 5 lat wstecz). Dodatkowo badaniami objęto grupę 18 osób z niepełnosprawnościami układu ruchu.

Przedmiotem badań były zmienne odnoszące się do siłowych i funkcjonalnych możliwości człowieka, takie jak: momenty sił w stawach kończyn górnych i dolnych, koordynacja wzrokowo-ruchowa kończyny górnej i dolnej, utrzymanie równowagi ciała, koordynacja wzrokowo-ruchowa w teście krzyżowym, próby pracy.

Przeprowadzono także analizę mającą na celu wskazanie czy wartości zmierzonych zmiennych zależą od wieku i płci badanych osób. Zależność taka zachodziła w większości zmiennych charakteryzujących maksymalne możliwości siłowe. W przypadku zmiennych utrzymania równowagi tylko wiek różnicuje ich wartości, natomiast zmienne określające koordynację wzrokowo-ruchową były bardziej zróżnicowane ze względu na płeć niż ze względu na wiek. Wśród zmiennych oceniających funkcjonalność w większości przypadków zróżnicowanie występowało zarówno ze względu na płeć, jak i na wiek.

 

 

 

Zadanie 1.G.10. Zależności pomiędzy siłą ścisku ręki a momentami siły zginania i prostowania w stawie kolanowym

 

Dla każdej z grup badanych opracowano zależności (proste regresji) pomiędzy wartościami siły ścisku ręki a momentami sił w stawach kończyn górnych i dolnych. W większości przypadków zależności między siłą ścisku ręki a momentami sił w stawach kończyny górnej i dolnej były istotne statystycznie na poziomie istotności p < 0,001.

Jednakże występowały różnice w wartościach współczynników nachylenia prostej pomiędzy badanymi grupami. Najmniejsze różnice w pochyleniu prostych występowały dla zależności pomiędzy siłą ścisku ręki a momentem siły prostowania przedramienia, a następnie zginania przedramienia. Stosunkowo niewielkie różnice dotyczyły także zależności pomiędzy siłą ścisku ręki a momentem siły pronacji i supinacji przedramienia. W przypadku zależności pomiędzy siłą ścisku ręki a momentem siły zginania w stawie nadgarstkowym różnice w nachyleniu prostej regresji występują w szczególności w odniesieniu do płci badanych osób. W przypadku tych typów siły zależności są istotne statystycznie dla wszystkich grup wiekowych. W stawach biodrowym i kolanowym nachylenie prostych regresji uzyskanych dla grupy młodych kobiet różnią się zasadniczo od pozostałych 3 badanych grup.

Wyniki badań osób z niepełnosprawnościami pokazują znaczne zróżnicowanie. W porównaniu z wartościami uśrednionymi dla całej grupy wiekowej zmienne uzyskane dla osób z niepełnosprawnościami przybierały zarówno większe, jak i mniejsze wartości.

Efekty realizacji zadania dostarczają danych referencyjnych dla profilowania zawodowego osób starszych lub/i niepełnosprawnych i stanowią podstawę dla doradztwa zawodowego w zakresie cech fizycznych. Zebrane dane ułożone są zgodnie z określoną strukturą obejmującą parametry opisujące możliwości fizyczne przyporządkowane do przedziału wieku. Dane zostały zamieszczone w opracowanej w CIOP-PIB bazie danych przeznaczonej do gromadzenia danych i zarządzania nimi, pochodzącymi z badań psychologicznych, biomechanicznych i fizjologicznych. Ponadto w ramach realizacji zadania przedstawiono pracodawcom i pracownikom służb bhp rezultaty realizacji zadania w celu ich weryfikacji.

Wyniki zadania przedstawiono w 2 publikacjach przygotowanych do czasopism o zasięgu międzynarodowym,  2 publikacjach w czasopismach o zasięgu krajowym, 1 broszurze informacyjnej dla użytkowania danych referencyjnych do profilowania zawodowego osób starszych lub/i z niepełnosprawnością oraz zaprezentowano referat na 1 konferencji krajowej.

 

 

 

Broszura informacyjna do użytkowania danych referencyjnych dla profilowania zawodowego osób starszych lub/i z niepełnosprawnością

Autorzy: Roman-Liu Danuta, Tokarski Tomasz

2019 r.



Jednostka: Pracownia Biomechaniki

Okres realizacji: 01.01.2017 – 31.12.2019