Technik technologii drewna

TECHNIK TECHNOLOGII DREWNA


1. Informacje ogólne


Zadaniem technika technologii drewna jest kontrolowanie i organizowanie procesu przetwórstwa drewna oraz dbanie o jego prawidłowy przebieg i prowadzenie stosownej dokumentacji tego procesu.
Do obowiązków technika technologii drewna należy między innymi:

  • opracowywanie harmonogramu pracy
  • organizacja stanowisk pracy
  • kontrola pracy podwładnych
  • opracowywane instrukcji technologicznych
  • opracowanie rysunków technicznych
  • kontrola przestrzegania przepisów bhp, ppoż. oraz ochrony środowiska w zakładzie
  • przeprowadzanie analiz laboratoryjnych
  • ocena jakości drewna
  • umiejętność rozpoznania rożnych gatunków drewna
  • dobór właściwych technik oraz narzędzi, klejów itp. do danego gatunku drewna
  • dobór właściwych metod konserwacji materiałów drzewnych
  • określanie wartości pieniężnej wyrobów
  • określanie zapotrzebowania zakładu na materiały.

Szczegółowy zakres obowiązków technika technologii drewna zależy od specjalizacji danego pracownika, np.:

  • technik technologii stolarki budowlanej – organizuje produkcję okien, drzwi itp., i dba o jej właściwy przebieg
  • technik technologii produkcji mebli – dba o dobór właściwych materiałów do produkcji, prawidłowy przebieg całego procesu produkcji mebli (od czynności wstępnych, takich jak obróbka wstępna, suszenie, klejenie i oklejanie, obróbka wykończeniowa, aż po czynności końcowe, takie jak montaż, pakowanie, ekspedycja)
  • technik technologii tartacznictwa – sprawdza jakość surowca przywiezionego do zakładu, dba o jego właściwe przechowywanie, segregację, a także o prawidłowy przebieg procesów przetarcia, korowania itp.
  • technik hydrotermicznej obróbki drewna – dba o prawidłowy przebieg procesu, nadzoruje czas jego trwania i temperaturę
  • technik mechanicznej obróbki drewna – dba o właściwy dobór narzędzi do danego procesu, dobry stan techniczny maszyn, dokonuje przeglądów okresowych, decyduje o dopuszczeniu lub nie maszyn i narzędzi do pracy, dobiera odpowiednie metody konserwacji maszyn do ich typu
  • technik technologii płyt drewnopodobnych – dba o prawidłowy przebieg procesu przygotowania materiałów do produkcji płyt wiórowych i pilśniowych
  • technik technologii produkcji sklejek − dba o prawidłowy przebieg procesu nakładania klejów, prasowania, sortowania, magazynowania sklejek oraz przygotowania do pracy odpowiednich narzędzi i maszyn, a także o właściwy przebieg procesu suszenia, sezonowania, klasyfikacji ilościowej i jakościowej łuszczek i fornirów.

   Ponadto technik technologii drewna może się również zajmować reklamą wyrobów danego zakładu oraz przyjmowaniem reklamacji od klientów.
    Jego praca ma charakter rutynowy.
   Pracuje w pomieszczeniu, w tartakach, zakładach produkujących meble, fabrykach stolarki budowlanej, warsztatach rzemieślniczych. W pracy stale jest narażony na hałas, duże zapylenie oraz opary klejów i lakierów.
Jego praca ma charakter zespołowy. Wymaga regularnych kontaktów, zarówno z podwładnymi, jak i przełożonymi.
Pracuje 8 godzin dziennie, może być także zatrudniony w systemie zmianowym (3 zmiany).

 

2. Wymagania

 

   Cechy psychiczne i uzdolnienia wymagane w zawodzie to: dokładność, zdolność koncentracji uwagi, umiejętność pracy w warunkach monotonnych, zdolność do pracy w szybkim tempie, podzielność uwagi, szybki refleks, spostrzegawczość, wyobraźnia przestrzenna i techniczna, łatwość czytania rysunków technicznych i innej dokumentacji konstrukcyjno-technologicznej, uzdolnienia techniczne.

   Ze względu na ciągły kontakt ze współpracownikami technik musi mieć predyspozycje do sprawowania funkcji kierowniczych oraz do pracy zespołowej z innymi osobami, a także umiejętność podporządkowania się przełożonym.

Wymagane ważne cechy fizyczne to sprawność układu ruchu, a szczególnie sprawność kończyn górnych w zakresie zręczności rąk i palców, oraz kończyn dolnych (praca głównie w pozycji stojącej).

  Niezbędne jest widzenie stereoskopowe, prawidłowe rozróżnianie barw i małych szczegółów pracy wzrokowej oraz koordynacja wzrokowo-ruchowa. Przydatne jest pole widzenia w prawidłowym zakresie. Ważna jest sprawność zmysłu równowagi i zmysłu dotyku.

   Istotny jest także stan słuchu, który powinien np. umożliwiać komunikację werbalną w przypadku kontaktu z podwładnymi. Zgodnie z zasadami profilaktyki medycznej na stanowiskach, na których praca jest wykonywana w hałasie (parametry hałasu osiągają wartości NDN − najwyższego dopuszczalnego natężenia), zalecany jest stan słuchu nieodbiegający od normy.

   Wymagana jest sprawność podstawowych układów: krążenia, oddechowego, nerwowego, mięśniowego oraz kostno-stawowego, i ogólna dobra sprawność fizyczna.

    Oczekiwana jest podstawowa kierunkowa wiedza z zakresu technologii drewna, mechaniki i automatyzacji oraz umiejętność praktycznego jej stosowania w pracy.

 

3. Czynniki utrudniające zatrudnienie w zawodzie

 

   Czynnikiem utrudniającym pracę w zawodzie są zaburzenia znacznego stopnia sprawności kończyn górnych, w szczególności w zakresie zręczności palców i rąk, oraz dysfunkcje znacznego stopnia sprawności kończyn dolnych, zaburzenia niewielkiego i dużego stopnia w zakresie rozróżniania barw, widzenia stereoskopowego, koordynacji wzrokowo-ruchowej oraz percepcji kształtów.

   Trudności w zawodzie mogą mieć osoby z dysfunkcjami narządu wzroku, takimi jak brak widzenia stereoskopowego oraz zaburzenia w rozróżnianiu barw. Ponadto w tym zawodzie nie powinny pracować osoby z wszelkimi innymi dysfunkcjami, których nie można skorygować szkłami optycznymi lub soczewkami kontaktowymi, z zaburzeniami zmysłu równowagi i zmysłu dotyku.

Jeśli praca technika technologii drewna ma np. obejmować nadzór nad podwładnymi, ograniczeniem w zawodzie jest niepełnosprawność narządu słuchu, która nie może być skorygowana aparatem słuchowym w przypadku co najmniej jednego ucha, tak aby możliwa była komunikacja werbalna.

   Zgodnie z zasadami profilaktyki medycznej nie zaleca się wykonywania czynności m.in. osobom charakteryzującym się odbiorczym trwałym podwyższeniem progu słyszenia (również, gdy dotyczy tylko jednego ucha), na stanowiskach, na których pracę wykonuje się w hałasie (parametry hałasu osiągają wartości NDN − najwyższego dopuszczalnego natężenia).

W zawodzie nie mogą pracować osoby z alergią wziewną i kontaktową na stosowane substancje chemiczne – kleje, farby, środki konserwujące, oraz z chorobami skóry rąk.

 

4. Możliwość zatrudnienia w zawodzie osób z niepełnosprawnością

 

4.1. Osoby z dysfunkcją narządu ruchu

   W zawodzie mogą być zatrudnione osoby z niewielką dysfunkcją kończyn górnych i dysfunkcją kończyn dolnych, która nie wyklucza stania i chodzenia, na wybranych stanowiskach pracy, warunkowo, po identyfikacji indywidualnych barier i dostosowaniu technicznych i organizacyjnych warunków środowiska oraz stanowiska pracy.

 

4.2. Osoby z dysfunkcją narządu wzroku

   Zatrudnienie w zawodzie mogą uzyskać osoby widzące obuocznie, o prawidłowym lub nieznacznie ograniczonym zakresie pola widzenia, rozróżniające barwy oraz osoby z nieznaczną dysfunkcją narządu wzroku, jeśli jest skorygowana odpowiednimi szkłami optycznymi lub soczewkami kontaktowymi, oraz z zaburzeniami widzenia o zmroku, pod warunkiem odpowiedniej organizacji pracy.

 

4.3. Osoby z dysfunkcją narządu słuchu

  Osoby słabosłyszące mogą być zatrudnione w zawodzie na wybranych stanowiskach pracy, z zaleceniem wyłączenia czynności, których wykonywanie wiąże się z koniecznością pracy w hałasie. Zatrudnienie jest warunkowe, po racjonalnym ograniczeniu zakresu zadań, identyfikacji indywidualnych barier i przystosowaniu warunków środowiska oraz stanowiska pracy (technicznych i organizacyjnych). Osoby słabosłyszące powinny mieć zapewnione odpowiednie pomoce techniczne, np. aparaty słuchowe, które umożliwiają kontakt z innymi ludźmi.

 

4.4. Osoby z dysfunkcją sfery psychicznej

   Osoby z chorobami psychicznymi mogą pracować w zawodzie pod warunkiem, że praca − poza wyjątkowymi sytuacjami (wyjazdy, sytuacje kryzysowe w firmie) − nie zaburza ich rytmu dnia i nocy i jest zachowana zasada równego traktowania pracowników.

   Osoby z autyzmem/zespołem Aspergera mogą wykonywać prace pomocnicze w małych zespołach. Dodatkowo osoby te powinny być przebadane pod kątem chorób układu trawiennego i immunologicznego, ze względu na częste występowanie dodatkowych dolegliwości tego typu. Osoby z nadwrażliwością słuchową lub dotykową powinny unikać tego zawodu. Wymuszona pozycja w trakcie pracy i konieczna bardzo dobra sprawność fizyczna w ciągu wielu godzin pracy są wymaganiami trudnymi do spełnienia przez osoby z zespołem Aspergera.

 

4.5. Osoby z epilepsją

   Osoby chorujące na padaczkę mogą wykonywać zawód na wybranych stanowiskach pracy (bez obsługi maszyn w ruchu i kontaktu ze związkami chemicznymi), pod warunkiem, że napady padaczkowe występują sporadycznie, są sygnalizowane przez aurę, występują głównie wieczorem lub w nocy, nie powodują zbytniego zmęczenia i stosunkowo szybko następuje regeneracja sił po ich wystąpieniu, a przebieg choroby nie prowadzi do charakteropatii padaczkowej.

Wskazane jest ograniczenie zakresu zadań do sytuacji, w których możliwy jest stały nadzór i ewentualna szybka pomoc.

 

5. Potrzeba przystosowania stanowiska pracy do potrzeb i możliwości osób z niepełnosprawnością

 

5.1. Osoby z dysfunkcją narządu ruchu

 

Osoby z dysfunkcją kończyn górnych

   W przypadku osób z niewielką dysfunkcją kończyn górnych może być potrzebne ograniczenie lub eliminacja zadań wymagających dużej sprawności rąk i palców oraz zastosowanie indywidualnych pomocy technicznych, które usprawniają pracę biurową. Dysfunkcja jednej kończyny górnej wymaga stosowania pomocy technicznych (ortez, protez) ułatwiających lub umożliwiających pracę, w tym obsługę komputera. Obecny poziom technologiczny w zakresie dostosowywania sprzętu komputerowego do potrzeb osób ze znacznymi dysfunkcjami kończyn górnych umożliwia korzystanie z niego osobom z porażeniami i przykurczami. Dostosowanie może dotyczyć obsługi klawiatury komputerowej i myszki do komputera stacjonarnego bądź innych bardziej zaawansowanych rozwiązań.

 

Osoby z dysfunkcją kończyn dolnych

  Ze względu na ograniczoną mobilność osób z taką dysfunkcją praca wymaga właściwej organizacji, aby możliwe było wykonywanie niektórych czynności w pozycji siedzącej lub stojącej z podparciem bioder i pleców.

   Dla osób z niewielką dysfunkcją kończyn dolnych, poruszających się o kulach, może być potrzebne zainstalowanie uchwytów i poręczy ułatwiających wstawanie i podpieranie się podczas stania, korzystania z wysokich stołków. Ułatwieniem mogą być poręcze wzdłuż dróg komunikacyjnych.

   Pomocna jest automatyzacja obsługi maszyn i automatyzacja sterowania sprzętem technicznym. Kolejna możliwa adaptacja to dostosowanie wielkości stanowiska pracy i wysokości urządzeń do indywidualnych potrzeb pracownika z niepełnosprawnością, umieszczenie urządzeń i pomocniczych narzędzi pracy w najbliższym zasięgu jego rąk, na poziomie umożliwiającym sterowanie w pozycji siedzącej.

   Należy zapewnić częściowe lub całkowite wyeliminowanie zadań i czynności roboczych wymagających dużej sprawności i koordynacji wzrokowo-ruchowej.

   Siedzisko na stanowisku pracy należy przystosować do indywidualnych potrzeb niepełnosprawnego pracownika, w tym zapewnić regulację wysokości, uchylne siedzisko, regulowany podnóżek, blokadę kół, regulowane lub indywidualnie profilowane oparcie, regulowane i odchylane podłokietniki.

Polecana jest praca polegająca na wykonywaniu czynności organizacyjnych, kontrolujących, nadzorujących i biurowych.

 

5.2. Osoby z dysfunkcją narządu wzroku

   Zatrudnione osoby z niewielką dysfunkcją narządu wzroku, którą można skorygować, powinny stosować szkła korekcyjne lub soczewki kontaktowe. Pomocne jest częściowe lub całkowite wyeliminowanie zadań i czynności roboczych wymagających bardzo dobrej koordynacji wzrokowo-ruchowej.

   Natomiast osoby z zaburzeniami widzenia po zmroku powinny mieć pomieszczenie pracy odpowiednio doświetlone światłem elektrycznym. Zalecane jest ograniczenie wykonywania czynności pracy w terenie, gdy zapada zmierzch i o zmroku.

 

5.3. Osoby z dysfunkcją narządu słuchu

   Zatrudnienie na wybranych stanowiskach pracy mogą uzyskać osoby słabosłyszące, pod warunkiem zapewnienia im odpowiednich pomocy technicznych – aparatów słuchowych, które skorygują słuch (zwłaszcza w częstotliwościach pasma mowy) w stopniu umożliwiającym swobodne, werbalne komunikowanie się z klientami i ze współpracownikami oraz umożliwią właściwą ocenę pracy wykorzystywanych urządzeń.

   Zaleca się, aby urządzenia teleinformatyczne, takie jak telefon, komputer itp., były − w miarę możliwości − dostosowane do aparatów słuchowych (np. mogą być wyposażone w systemy pętli indukcyjnej lub systemy FM). Urządzenia komunikacyjne mogą być również wyposażone w sygnalizację wizyjną, drganiową lub z wykorzystaniem przewodnictwa kostnego.

Wskazane jest ograniczenie hałasu oraz pogłosu w pomieszczeniach pracy w celu poprawy warunków percepcji dźwięku oraz warunków komunikacji werbalnej.

   Zgodnie z zasadami profilaktyki medycznej osobom, u których występuje m.in. odbiorcze trwałe podwyższenie progu słyszenia (również, gdy dotyczy tylko jednego ucha), nie zaleca się wykonywania czynności związanych z pracą w hałasie.

Zaleca się rozszerzenie sygnalizacji ostrzegawczej o sygnalizację świetlną lub wizyjną, uzupełniającą dźwiękowe sygnały bezpieczeństwa w miejscach potencjalnego przebywania pracownika (pomieszczenie pracy, toaleta, pokój socjalny itp.), lub sygnalizację wibracyjną, informującą o ewentualnym niebezpieczeństwie. Trzeba rozważyć możliwość instalacji sygnalizacji (np. świetlnej, wizyjnej) informującej o stanie wykorzystywanych urządzeń. Napisy, tablice informacyjne i znaki ostrzegawcze powinny być umieszczane w miejscach, w których mogą wystąpić sytuacje szczególnie niebezpieczne dla pracowników (na drogach komunikacyjnych, przy schodach, przy drzwiach wyjściowych itp.). Pomocny w pracy jest wewnętrzny system komunikacji z osobami słyszącymi w zespole pracowniczym.

 

5.4. Osoby z dysfunkcją sfery psychicznej

   Pracownik podejmujący pracę w tym zawodzie powinien być w przyjazny sposób zapoznawany ze strukturą i kulturą organizacyjną firmy. Powinien także otrzymać jasne i niedwuznaczne informacje oraz instrukcje odnośnie do podejmowanych zadań.

   W firmie zatrudniającej pracownika z tą niepełnosprawnością należy wprowadzić przyjazny tryb informowania o jego problemach zdrowotnych czy społecznych. Najlepiej, gdy wie o nich „osoba zaufania”. Można także wypracować obyczaj, że członkowie zespołu pracowniczego interesują się sytuacją społeczną oraz zdrowotną pracownika i biorą ją pod uwagę we współpracy. Mogą się przy tym uczyć podmiotowego traktowania pracownika z niepełnosprawnością − pozyskiwać wiedzę o jego sytuacji przede wszystkim od niego samego lub – za jego wiedzą i aprobatą − z innych źródeł.

   W sytuacji kłopotów z psychiczną i społeczną stroną pracy pracownik mógłby korzystać ze wsparcia asystenta zawodowego/trenera pracy. Trener pracy może wywodzić się spośród współpracowników lub być specjalnie w tej roli zatrudniony w firmie. Może też wspierać pracownika z ramienia upoważnionej do tego organizacji. Możliwości wsparcia przez trenera pracy byłyby jednak ograniczone tylko do sfery emocji i relacji z innymi, a więc nie dotyczyłyby kompetencji zawodowych, i powinny obejmować tylko pewien niedługi odcinek/odcinki czasu pracy. Na co dzień pracownik powinien jednak pracować samodzielnie – zgodnie z samodzielnym charakterem stanowiska pracy.

   Ponadto zatrudniona osoba powinna mieć możliwość elastycznego czasu pracy i zakresu obowiązków, co oznacza, że w wyjątkowej sytuacji (związanej z jej chorobą czy niepełnosprawnością) zakres obowiązków na tym stanowisku zostanie zmodyfikowany w sposób możliwy do zaakceptowania przez pracodawcę. Powinna także istnieć możliwość okresowego zastąpienia pracownika przez inną osobę.

   Osoby z autyzmem/zespołem Aspergera (ZA) powinny podejmować pracę, która nie wymaga długotrwałego wysiłku fizycznego, gdyż nie są w stanie utrzymać oczekiwanej wydolności w dłuższym czasie. Mogą się koncentrować na czynnościach powtarzalnych, lecz niewymagających długotrwałego wysiłku fizycznego. Ewentualnie trzeba rozważyć niepełny wymiar czasu pracy.

   Takie osoby powinny pracować w małym zespole, w miejscu cichym, bez narażania ich na liczne bodźce sensoryczne, uciążliwy ruch i hałas. Powinny mieć dokładnie określone obowiązki i zależności służbowe. Wymagana jest dobra organizacja pracy, wysoka przewidywalność zdarzeń, precyzyjne i klarowne przekazywanie poleceń. Praca nie powinna prowadzić do przeciążenia i stresu oraz nie powinna polegać na zarządzaniu pracą innych osób ani wymagać licznych kontaktów z różnymi osobami/klientami. W niektórych przypadkach lub na początku pracy może być potrzebny trener pracy lub mentor, by osoba z ZA mogła dopytać o szczegóły.

 

5.5. Osoby z epilepsją

   Osoby chore na padaczkę, które uzyskały akceptację lekarza specjalisty, powinny pracować w zespole, na wybranych stanowiskach pracy, pod nadzorem. Praca powinna być spokojna, niewywołująca stresów i napięć, które mogłyby prowokować napady. Zatrudnione osoby z padaczką nie mogą obsługiwać maszyn w ruchu.

   Środowisko pracy nie może stwarzać potencjalnych zagrożeń w przypadku emisji choroby, nie może być również źródłem niebezpieczeństwa i narażać osoby chorej na dodatkowe urazy.

  Osoba z epilepsją wykonująca ten zawód powinna dobrze znać swoją chorobę i umieć szybko rozpoznawać aurę poprzedzającą napad.

   Współpracownicy powinni być dobrze poinformowani, w jaki sposób w razie wystąpienia napadu mogą prawidłowo udzielić pomocy.

   Polecana jest praca polegająca na wykonywaniu czynności kontrolujących, nadzorujących i biurowych, a nie produkcyjnych.

 

Uwaga. Każdy przypadek zatrudnienia osoby z niepełnosprawnością oraz przystosowania stanowiska pracy do potrzeb i możliwości tej osoby należy rozpatrywać indywidualnie.