| Nazwa | (E)-But-2-enal | | Numer CAS | 123-73-9 | | Synonimy | aldehyd krotonowy, butenal-2, b-metyloakroleina |
|
|
| KLASYFIKACJA i OZNAKOWANIE |
| |
Wg Rozporządzenia WE nr 1272/2008 (CLP) |
| Klasyfikacja CLP | Flam. Liq. 2 (Substancja ciekła łatwopalna, kat. 2), H225;
Muta. 2 (Mutagenność kat. 2), H341;
Acute Tox. 2* inhal. (Toksyczność ostra, kat.2 – droga oddechowa), H330;
Acute Tox. 3*, dermal (Toksyczność ostra, kat.3 – skóra), H311;
Acute Tox. 3*, oral (Toksyczność ostra, kat.3 – droga pokarmowa), H301;
STOT RE 2* (Działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie powtarzane, kat. 2), H373**;
STOT SE 3 (Działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie jednorazowe, kat. 3), H335;
Skin Irrit. 2 (Działanie żrące/drażniące na skórę, kat. 2), H315;
Eye Dam. 1 (Poważne uszkodzenie oczu/działanie drażniące na oczy, kat. 1), H318;
Aquatic Acute 1 (Stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego - zagrożenie ostre, kat. 1), H400; | | Oznakowanie CLP | | Piktogramy GHS |      | | Hasło ostrzegawcze | Niebezpieczeństwo | | Zwrot wskazujący rodzaj zagrożenia (H) | H225: Wysoce łatwopalna ciecz i pary.
H341: Podejrzewa się, że powoduje wady genetyczne .
H330: Wdychanie grozi śmiercią.
H311: Działa toksycznie w kontakcie ze skórą.
H301: Działa toksycznie po połknięciu.
H373**: Może powodować uszkodzenie narządów poprzez długotrwałe lub powtarzane narażenie .
H335: Może powodować podrażnienie dróg oddechowych.
H315: Działa drażniąco na skórę.
H318: Powoduje poważne uszkodzenie oczu.
H400: Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne.
| | Zwrot wskazujący środki ostrożności (P) | P210: Przechowywać z dala od źródeł ciepła, gorących powierzchni, źródeł iskrzenia, otwartego ognia i innych źródeł zapłonu. Nie palić.
P260: Nie wdychać pyłu/dymu/gazu/mgły/par/rozpylonej cieczy.
P273: Unikać uwolnienia do środowiska.
P280: Stosować rękawice ochronne/odzież ochronną/ochronę oczu/ochronę twarzy.
P284: [W przypadku nieodpowiedniej wentylacji] stosować indywidualne środki ochrony dróg oddechowych.
P301 + P310: W przypadku połknięcia: natychmiast skontaktować się z ośrodkiem zatruć lub lekarzem.
P403 + P235: Przechowywać w dobrze wentylowanym miejscu. Przechowywać w chłodnym miejscu.
| | Dodatkowe kody zwrotów | |
| | Dodatkowe informacje | |
|
|
| WARTOŚCI NAJWYŻSZYCH DOPUSZCZALNYCH STĘŻEŃ |
| NDS: | 1 mg/m3 | | NDSCh: | 2 mg/m3 | | NDSP: | - |
|
|
|
| METODY OZNACZANIA SUBSTANCJI W POWIETRZU ŚRODOWISKA PRACY |
|
| WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE |
| Właściwości podstawowe | Masa cząsteczkowa: 70,09
Stan skupienia w temp. 20°C: ciecz
Barwa: bezbarwna
Zapach: przenikliwy, kłujący
Temperatura topnienia: -69°C
Temperatura wrzenia: 102°C
Temperatura zapłonu: 12,7°C
Temperatura samozapłonu: 230°C
Granice wybuchowości w mieszaninie z powietrzem:
- dolna: 2,1% obj.
- górna: 15,5% obj.
Stężenie stechiometryczne: 4,03% obj.
Gęstość w temp. 20°C: 0,85 g/cm3
Gęstość par względem powietrza: 2,41
Prężność par:
- w temp. 20°C: 31 hPa
- w temp. 25°C: 46,7 hPa
Stężenie pary nasyconej:
- w temp. 20°C: 69 g/m3
- w temp. 30°C: 103 g/m3
Rozpuszczalność w wodzie w temp. 20°C: 15,6% wag.
Rozpuszczalność w innych rozpuszczalnikach: rozpuszcza się w alkoholu etylowym, eterze etylowym, benzenie; nie rozpuszcza się w acetonie i dwumetylosulfotlenku | | Właściwości dodatkowe | Właściwości dodatkowe
Współczynnik załamania światła w temp. 20°C: 1,4362
Ciepło właściwe: 2,9 J/(g K)
Ciepło parowania w temp. wrzenia: 515 J/g
Ciepło spalania: -32,67 kJ/g |
|
|
| INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE |
Stężenia oraz dawki śmiertelne i toksyczne
Próg wyczuwalności zapachu - 0,2-0,6 mg/m3
LD50 (szczur, doustnie) - 300 mg/kg
LC50 (szczur, inhalacja) - 4000 mg/m3 (30 min)
LD50 (królik, skóra) - 380 mg/kg
TCL0 (człowiek, inhalacja) - 12 mg/m3 (10 min)
Działanie toksyczne i inne szkodliwe działanie biologiczne na ustrój człowieka: substancja bardzo toksyczna, silnie drażniąca i uczulająca.
Drogi wchłaniania: drogi oddechowe, skóra, przewód pokarmowy.
Objawy zatrucia ostrego: w postaci pary w stężeniu ok. 30 mg/m3 w ciągu 10 minut wywołuje ból, obfite łzawienie oczu, zaczerwienienie spojówek, kaszel, uczucie ucisku w klatce piersiowej, duszność. Pary w bardzo dużym stężeniu mogą wywołać obrzęk płuc.
Skażenie skóry powoduje jej zaczerwienienie, ból, może nastąpić chemiczne oparzenie.
Skażenie oczu ciekłą substancją wywołuje łzawienie i ból oczu, z oparzeniem rogówki.
Drogą pokarmową wywołuje nudności, wymioty, ból brzucha z ryzykiem krwawienia z przewodu pokarmowego.
Objawy zatrucia przewlekłego: powtarzający się kontakt ze skórą może wywołać zmiany uczuleniowe i/albo zapalne. Przewlekła ekspozycja inhalacyjna ułatwia pojawienie się infekcji układu oddechowego.
|
|
|
Niezbędne leki: tlen, Atrovent i deksametazon do podawania inhalacyjnego, hydrokortyzon, furosemid, pyralgina w amp. do podawania pozajelitowego.
Odtrutki: nie są znane.
Leczenie: tlenoterapia i postępowanie objawowe.
ZATRUCIE INHALACYJNE
Pierwsza pomoc przedlekarska:
Wynieść zatrutego z miejsca narażenia, zapewnić bezwzględny spokój w pozycji siedzącej lub półleżącej: wysiłek fizyczny może wyzwolić obrzęk płuc. Podać tlen do oddychania przez maskę. W razie uczucia "duszenia się" można podać do inhalacji Atrovent (1-2 rozpylenia).
Pomoc lekarska:
Kontynuować podawanie tlenu, w razie objawów spastycznych oskrzelowych podać deksametazon do wdychania. Kontrolować akcję serca (EKG). Objawy rozpoczynającego się obrzęku płuc uzasadniają założenie stałej drogi dożylnej, podanie dożylnie hydrokortyzonu, furosemidu. W razie zaburzeń oddychania zaintubować, prowadzić oddech za pomocą aparatu typu AMBU z podawaniem tlenu.
W każdym przypadku transport do szpitala karetką reanimacyjną PR pod nadzorem lekarza, ze względu na ryzyko wystąpienia opóźnionego obrzęku płuc.
SKAŻENIE SKÓRY
Pierwsza pomoc przedlekarska:
Zdjąć odzież, umyć skórę dużą ilością letniej, bieżącej wody. Założyć na oparzenia skóry jałowy opatrunek. Wezwać lekarza.
Pomoc lekarska:
Zależnie od charakteru zmian transport do szpitala w celu zapewnienia konsultacji dermatologicznej.
SKAŻENIE OCZU
Pierwsza pomoc przedlekarska:
Natychmiast płukać oczy co najmniej 15 minut dużą ilością chłodnej wody, najlepiej bieżącej. Unikać silnego strumienia wody ze względu na ryzyko mechanicznego uszkodzenia rogówki.
Uwaga: osoby narażone na skażenie oczu powinny być pouczone o konieczności i sposobie ich natychmiastowego płukania.
Pomoc lekarska:
W każdym przypadku konieczna pilna konsultacja okulistyczna. Dalsze postępowanie zgodne z zaleceniami lekarza okulisty.
ZATRUCIE DROGĄ POKARMOWĄ
Pierwsza pomoc przedlekarska:
Nie wywoływać wymiotów, można podać do wypicia białko jaj kurzych, poza tym nie podawać niczego doustnie.
Pomoc lekarska:
Założyć stałą drogę dożylną ze względu na ryzyko krwotoku i wstrząsu. Można podać pozajelitowo pyralginę. Transport do szpitala karetką reanimacyjną PR. |
|
|
|
|
