| Nazwa | Fosfan | | Numer CAS | 7803-51-2 | | Synonimy | fosforowodór, fosfina, fosforiak |
|
|
| KLASYFIKACJA i OZNAKOWANIE |
| |
Wg Rozporządzenia WE nr 1272/2008 (CLP) |
| Klasyfikacja CLP | Flam. Gas 1 (Gas łatwopalny, kat.1), H220;
Press. Gas (Gaz pod ciśnieniem);
Acute Tox. 2(*) inhal. (Toksyczność ostra, kat.2 – droga oddechowa), H330;
Skin Corr. 1B (Działanie żrące/drażniące na skórę, kat. 1B), H314;
Aquatic Acute 1 (Stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego - zagrożenie ostre, kat. 1), H400;
| | Oznakowanie CLP | | Piktogramy GHS |      | | Hasło ostrzegawcze | Niebezpieczeństwo | | Zwrot wskazujący rodzaj zagrożenia (H) | H220: Skrajnie łatwopalny gaz.
H330: Wdychanie grozi śmiercią.
H314: Powoduje poważne oparzenia skóry oraz uszkodzenia oczu.
H400: Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne.
| | Zwrot wskazujący środki ostrożności (P) | P210: Przechowywać z dala od źródeł ciepła, gorących powierzchni, źródeł iskrzenia, otwartego ognia i innych źródeł zapłonu. Nie palić.
P260: Nie wdychać pyłu/dymu/gazu/mgły/par/rozpylonej cieczy.
P273: Unikać uwolnienia do środowiska.
P280: Stosować rękawice ochronne/odzież ochronną/ochronę oczu/ochronę twarzy.
P303 + P361 + P353: W PRZYPADKU KONTAKTU ZE SKÓRĄ (lub z włosami): Natychmiast zdjąć całą zanieczyszczoną odzież. Spłukać skórę pod strumieniem wody [lub prysznicem].
P304 + P340: W PRZYPADKU DOSTANIA SIĘ DO DRÓG ODDECHOWYCH: wyprowadzić lub wynieść poszkodowanego na świeże powietrze i zapewnić mu warunki do swobodnego oddychania.
P305 + P351 + P338: W PRZYPADKU DOSTANIA SIĘ DO OCZU: Ostrożnie płukać wodą przez kilka minut. Wyjąć soczewki kontaktowe, jeżeli są i można je łatwo usunąć. Nadal płukać.
P315: Natychmiast zasięgnąć porady/zgłosić się pod opiekę lekarza.
P377: W przypadku płonięcia wyciekającego gazu: Nie gasić, jeżeli nie można bezpiecznie zahamować wycieku.
P381: W przypadku wycieku wyeliminować wszystkie źródła zapłonu.
P403: Przechowywać w dobrze wentylowanym miejscu.
P405: Przechowywać pod zamknięciem.
| | Dodatkowe kody zwrotów | |
| | Dodatkowe informacje | |
|
|
| WARTOŚCI NAJWYŻSZYCH DOPUSZCZALNYCH STĘŻEŃ |
| NDS: | 0,14 mg/m3 | | NDSCh: | 0,28 mg/m3 | | NDSP: | - |
|
|
|
| METODY OZNACZANIA SUBSTANCJI W POWIETRZU ŚRODOWISKA PRACY |
PN-Z-04276:2001
PiMOŚP 1997, z. 16 |
|
|
| WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE |
| Właściwości podstawowe | Masa cząsteczkowa: 34,0
Stan skupienia w temp. 20°C: gaz
Barwa: bezbarwny
Zapach: odrażający
Temperatura topnienia: -133,78°C
Temperatura wrzenia (1013 hPa): -87,74°C
Temperatura zapłonu: nie dotyczy - gaz
Temperatura samozapłonu: 100°C
Granice wybuchowości w mieszaninie z powietrzem:
- dolna: 1% obj.
- górna: brak danych
Stężenie stechiometryczne: brak danych
Gęstość gazu (20°C, 1013 hPa): 1,53 g/dł
Gęstość cieczy w temp. -90°C: 0,746 g/cm3
Gęstość gazu względem powietrza (20°C, 1013 hPa): 1,18
Prężność gazu w temp. 20°C: 3,5 MPa
Stężenie pary nasyconej: nie dotyczy - gaz
Rozpuszczalność w wodzie (17°C, 1013 hPa): 26 cł w 100 cł wody
Rozpuszczalność w innych rozpuszczalnikach: rozpuszcza się w alkoholu etylowym, eterze etylowym, cykloheksanolu | | Właściwości dodatkowe | Temperatura krytyczna: 51,3°C
Ciśnienie krytyczne: 6,53 MPa
Lepkość gazu (15°C, 1013 hPa): 0,011 mPa s
Ciepło właściwe (25°C, 1013 hPa): Cp = 1,093 J/(g K)
Ciepło parowania w temp. wrzenia: 429,6 J/g |
|
|
| INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE |
Stężenia oraz dawki śmiertelne i toksyczne
Próg wyczuwalności zapachu - brak danych
LD50 (szczur, doustnie) - brak danych
LC50 (szczur, inhalacja) - 16 mg/m3 (4 h)
LD50 (królik, szczur, skóra) - brak danych
LCL0 (człowiek, inhalacja) - 1400 mg/m3
Działanie toksyczne i inne szkodliwe działanie biologiczne na ustrój człowieka: gaz bardzo toksyczny, drażniący, powoduje obrzęk płuc, uszkodzenie mięśnia sercowego, układu nerwowego, wątroby.
Drogi wchłaniania: drogi oddechowe.
Objawy ostrego zatrucia: w stężeniach przekraczających nieco dopuszczalne chwilowe: zaczerwienienie, łzawienie i ból oczu, kaszel, duszność i zawroty głowy. Objawy te sygnalizują ryzyko wystąpienia obrzęku płuc w okresie do 3 dni od narażenia. Mogą wystąpić zaburzenia koordynacji ruchów, drżenie. W większych stężeniach może wystąpić ból w klatce piersiowej, krwioplucie. Fosforowodór w stężeniu 500-700 mg/m3 może spowodować w ciągu 30 minut śmierć poprzedzoną drgawkami, utratą przytomności, spadkiem ciśnienia tętniczego krwi, zaburzeniami rytmu serca.
Gdy stężenie wynosi ok. 1500 mg/m3, śmierć może nastąpić po kilku oddechach.
Następstwem zatrucia może być uszkodzenie wątroby i nerek.
Bezpośredni kontakt z wilgotną skórą lub przez mokrą odzież powoduje powstanie kwasu fosforowego i oparzenia chemiczne skóry.
Objawy zatrucia przewlekłego: narażenie na fosforowodór w niewielkim stężeniu może powodować niedokrwistość, przewlekłe zapalenie oskrzeli, zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego, ze strony układu nerwowego (zaburzenia wzroku, mowy, ruchowe). |
|
|
Niezbędne leki: tlen, deksametazon do podawania inhalacyjnego, hydrokortyzon, furosemid.
Odtrutki: nie są znane.
Leczenie: postępowanie objawowe.
ZATRUCIE INHALACYJNE
Uwaga: o ryzyku zatrucia inhalacyjnego świadczy podrażnienie oczu; jeżeli odzież jest mokra, należy ją natychmiast zdjąć i osuszyć skórę.
Przytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska:
Wynieść poszkodowanego z miejsca narażenia. Zapewnić bezwzględny spokój (bezruch) w pozycji siedzącej; wysiłek fizyczny może wyzwolić obrzęk płuc. Chronić przed utratą ciepła. W razie duszności podawać tlen, najlepiej przez maskę. Wezwać lekarza.
Pomoc lekarska:
Kontynuować podawanie tlenu. Można podać do inhalacji deksametazon. Transport do szpitala karetką reanimacyjną PR pod nadzorem lekarza.
Nieprzytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska:
Wynieść poszkodowanego z miejsca narażenia. Ułożyć w pozycji bocznej ustalonej. Usunąć z jamy ustnej ruchome protezy i inne ciała obce. Odessać przez cewnik strzykawką wydzielinę z nosa i jamy ustnej. Jeżeli nie oddycha, zastosować sztuczne oddychanie metodą usta-usta albo za pomocą aparatu typu AMBU. Założyć stałą drogę dożylną (pielęgniarka). Pilnie wezwać lekarza.
Pomoc lekarska:
Objawy rozpoczynającego się obrzęku płuc uzasadniają: podanie dożylne hydrokortyzonu, furosemidu. W razie zaburzeń oddychania zaintubować, zastosować sztuczne oddychanie za pomocą aparatu typu AMBU. Kontrolować akcję serca (EKG).
Transport do szpitala karetką reanimacyjną PR pod nadzorem lekarza bez przerywania leczenia.
Uwaga: w każdym przypadku narażenia w warunkach awarii lub przekroczenia dopuszczalnego stężenia chwilowego (0,8 mg/ł), konieczne jest przewiezienie osoby narażonej do szpitala ze względu na zagrożenie obrzękiem płuc, nawet przy niewielkich objawach podrażnienia oczu i górnych dróg oddechowych oraz w przypadku kontaktu gazu z mokrą skórą, odzieżą. |
|
|
|
|
