Wykaz Projektów
Streszczenie

Metody i kryteria oceny zagrożenia hałasem pracowników zatrudnionych przy wydobyciu gazu łupkowego

Kierownik projektu: dr inż. Witold Mikulski

Streszczenie projektu:

 

Celem zadania było określenie zagrożenia hałasem oraz opracowanie zaleceń profilaktyki technicznej i organizacyjnej ograniczenia hałasu na stanowiskach pracy przy wydobyciu gazu łupkowego. Ze względu na aktualny stan zaawansowania w Polsce prac przy pozyskiwaniu energii z gazu łupkowego, uściślono zakres pracy z „wydobycia gazu łupkowego” na „poszukiwanie i wydobycie gazu łupkowego”.

Celem 1. etapu zadania było określenie parametrów i ich metod pomiaru charakteryzujących warunki akustyczne w pomieszczeniach do prac wymagających koncentracji uwagi, nabycie umiejętności wykonywania tych badań oraz wykonanie badań tych parametrów w wybranych obiektach. Celem 2. etapu było określenie zagrożenia hałasem pracowników zatrudnionych przy wydobyciu gazu łupkowego i opracowanie zaleceń dotyczących profilaktyki technicznej i organizacyjnej ograniczenia hałasu na stanowiskach pracy przy wydobyciu gazu łupkowego.

Opracowano i dołączono do portalu internetowego CIOP-PIB nt. czynników zagrożeń zawodowych „Metodykę badań hałasu w zakresie słyszalnym, infradźwiękowym i ultradźwiękowym na stanowiskach pracy przy poszukiwaniu i wydobyciu gazu łupkowego”. Opiera się ona na przyjętych w normach metodach pomiaru i kryteriach oceny i została dostosowana do specyfiki pracy przy poszukiwaniu i wydobyciu gazu łupkowego. Specyfika ta wynika z nietypowego trybu pracy pracowników: w cyklach 28-dniowych, w których pracują oni 12 godz. dziennie przez 14 dni. Zaproponowano, aby oceną objąć cały cykl pracy, tj. 4 tygodnie (co jest zgodne z ogólnymi wytycznymi stosowanymi w normach międzynarodowych ISO 9612 i ISO 1999). Zaletą takiego podejścia jest uzyskanie miarodajnej oceny ekspozycji oraz możliwość zastosowana wartości kryterialnych hałasu. Na podstawie analizy porównawczej stwierdzono, że tryb pracy na wiertniach nie powoduje zwiększenia ekspozycji pracowników na hałas, w porównaniu ze standardowym trybem pracy (zwiększenie narażenia na hałas wynosi 0,2 dB). W metodyce pomiarów uwzględniono aparaturę pomiarową umożliwiającą pomiary automatyczne w warunkach zagrożenia wybuchem, zgodnie z Dyrektywą UE 94/9/WE (ATEX) Urządzenia i systemy ochronne przeznaczone do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem.

Zidentyfikowano i sklasyfikowano stanowiska pracy pod względem wymagań dotyczących akustycznych warunków pracy. Przyjęto kryteria oceny i wartości kryterialne hałasu na tych stanowiskach. Stanowiska pracy podzielono na dwie grupy: I – niewymagające koncentracji uwagi i II – wymagające koncentracji uwagi (w zakresie określonym w normach PN-N-01307 i PN-N-01338). W grupie I znajdowali się pracownicy: serwis płuczkowy, pomocnik wiertacza otworowy, pomocnik wiertacza wieżowy, mechanik, spawacz i elektryk. Ponadto kryterium oceny i wartości kryterialne hałasu na stanowiskach pracy stosowane dla pracowników grupy I (P85, tj. dopuszczalny poziom ekspozycji na hałas 85 dB i dopuszczalny równoważny poziom dźwięku G 102 dB) powinny być także spełnione w odniesieniu do wszystkich innych pracowników. Na podstawie wykonanych badań hałasu stwierdzono, że przekroczone poziomy dopuszczalne hałasu ze względu na ochronę słuchu mogą występować na stanowiskach pracy: pomocnika wiertacza otworowego (krotność NDN hałasu 0,45–1,23) i pomocnika wiertacza wieżowego (krotność NDN hałasu 0,64–1,66). Przekroczenia stwierdzono na wiertniach starszego typu, w których agregaty prądotwórcze pracowały bez obudów dźwiękochłonno-izolacyjnych. Ponadto stwierdzono przekroczenie poziomów dopuszczalnych NDN hałasu na stanowisku pracy: elektryka (krotność NDN hałasu 6,7, gdy nie stosuje on ochronników słuchu przy agregatach prądotwórczych oraz transformatorze i kompresorze) i mechanika (krotność NDN hałasu 2,0, gdy nie stosuje on ochronników słuchu przy agregatach prądotwórczych).

Określono wytyczne doboru ochronników słuchu dla tych pracowników. W grupie II, w której podwyższone są wymagania akustyczne ze względu na konieczność wykonywania przez pracowników czynności wymagających koncentracji uwagi, wyróżniono trzy podgrupy. W podgrupie IIa, o najwyższych wymaganiach akustycznych środowiska pracy, czyli małych wartościach poziomów dopuszczalnych hałasu (D55, tj. dopuszczalny równoważny poziom dźwięku A 55 dB i dopuszczalny równoważny poziom dźwięku G 86 dB), są: kierownik wiertni, kierownik zmianowy, geolog, inspektor nadzoru inwestorskiego i pracownik bhp. W podgrupie IIb, o średnich wymaganiach akustycznych środowiska pracy, czyli średnich wartościach poziomów dopuszczalnych hałasu ze względu na pracę koncepcyjną lub konieczność stosowania łączności telefonicznej (S65, tj. dopuszczalny równoważny poziom dźwięku A 65 dB), są: wiertacz i laboranci w laboratoriach bez źródeł hałasu. W podgrupie IIc, o małych wymaganiach akustycznych środowiska pracy, tj. dużych wartościach poziomów dopuszczalnych hałasu ze względu na pracę koncepcyjną (M75, tj. dopuszczalny równoważny poziom dźwięku A 75 dB), są: elektryk, mechanik, spawacz podczas pracy umysłowej oraz obsługa samochodu sondy drganiowej (także kierowcy pojazdów generujących drgania do skanowania wibracyjnego terenu). Wśród tych pracowników nie stwierdzono osób narażonych na hałas w zakresie słyszalnym i hałas infradźwiękowy przekraczający poziomy dopuszczalne ze względu na możliwość realizacji funkcji pracy oraz ze względu na koncentrację uwagi.

Nie stwierdzono występowania źródeł oraz hałasu ultradźwiękowego na terenie wiertni.

Do pomiarów, ze względu na zagrożenie wybuchem, zastosowano zakupione w ramach zadania dozymetry iskrobezpieczne.

Na terenie wiertni stwierdzono obszary pracy, w których równoważny poziom dźwięku A przekracza 85 dB. Są to: sąsiedztwo agregatów prądotwórczych, pomp płuczkowych, sit wibracyjnych oraz podłogi szybu wiertniczego. Stwierdzono także obszary w sąsiedztwie sit wibracyjnych, w których poziom dźwięku G hałasu infradźwiękowego przekracza poziom 102 dB (dopuszczaną wartość dla hałasu oddziałującego 8 godz. dziennie). Głównymi źródłami hałasu na terenie wiertni są agregaty prądotwórcze (silniki dieslowskie i prądnice), pompy płuczkowe i sita wibracyjne. Istotnym źródłem hałasu na wieży wiertniczej są także urządzenia: Top Drive oraz klucze mechaniczne do skręcania i rozkręcania rur.

Opracowano i dołączono do portalu internetowego CIOP-PIB nt. czynników zagrożeń zawodowych „Bazę danych zawierającą wyniki pomiarów hałasu i oceny narażenia na hałas w zakresie słyszalnym, infradźwiękowym i ultradźwiękowym przy poszukiwaniu i wydobyciu gazu łupkowego”, opracowaną w programie Access. Zawiera ona wyniki pomiarów i oceny narażenia na hałas przy poszukiwaniu i wydobyciu gazu łupkowego w trzech modułach: mapy hałasu, wyniki pomiarów i oceny hałasu ze względu na ochronę słuchu, wyniki pomiarów i oceny hałasu na stanowiskach wymagających koncentracji uwagi.

Zadanie  2.Z.13. Mapa hałasu w zakresie słyszalnym – linie jednakowego poziomu dźwięku A na terenie wiertni gazu łupkowego podczas wiercenia

 

Zadanie  2.Z.13. Poziomy ciśnienia akustycznego w oktawowych pasmach częstotliwości w wybranych miejscach pracy

 

Zadanie  2.Z.13. Mapa hałasu infradźwiękowego – linie jednakowego poziomu dźwięku G na terenie wiertni gazu łupkowego podczas wiercenia

Opracowano i dołączono do portalu internetowego CIOP-PIB nt. czynników zagrożeń zawodowych „Zalecenia dotyczące profilaktyki technicznej i organizacyjnej ograniczenia hałasu na stanowiskach pracy przy poszukiwaniu i wydobyciu gazu łupkowego”. Zaleceniazweryfikowano na seminarium w CIOP-PIB. W zakresie zaleceń organizacyjnych odnoszą się m.in. do rezygnacji z wytwarzania prądu przez główne źródło hałasu na wiertniach, tj. agregaty prądotwórcze (silniki dieslowskie i prądnice) na rzecz pobierania zasilania z sieci elektrycznej (likwidacja dominującego źródła hałasu). W zakresie rozwiązań technicznych odnoszą się do stosowania: obudów dźwiękochłonno-izolacyjnych na agregaty prądotwórcze, osłon–ekranów na pomoście wiertni, kabin wiertacza o lepszej izolacyjności akustycznej oraz ochronników słuchu dobranych do występującego hałasu (podczas przebywania pracowników: wewnątrz obudowy agregatów prądotwórczych, przy pompach płuczkowych, sitach wibracyjnych, transformatorze i kompresorze oraz w razie wystąpienia hałasu o poziomie dźwięku A ponad 85 dB, w innych miejscach, w tym na pomoście wiertni i mostku podczas operacji zapuszczania i wyciągania przewodu wiertniczego).

Wyniki realizacji zadania przedstawiono w 3 publikacjach o zasięgu krajowym i międzynarodowym oraz zaprezentowano na 4 wystąpieniach konferencyjnych.


 

 

Metodyka badań hałasu w zakresie słyszalnym, infradźwiękowym i ultradźwiękowym na stanowiskach pracy przy poszukiwaniu i wydobyciu gazu łupkowego
dr inż. Witold Mikulski, mgr inż. Izabela Warmiak, CIOP-PIB
2015 r.

 

Materiał zawiera metodykę badań hałasu w zakresie słyszalnym, infradźwiękowym i ultradźwiękowym na stanowiskach pracy przy poszukiwaniu i wydobyciu gazu łupkowego. W metodyce uwzględniono nietypowy czas narażenia pracowników na hałas oraz zastosowano miarodajną do tego czasu metodę oceny hałasu. W metodzie pomiarów uwzględniono konieczność pomiarów w strefach zagrożonych wybuchem (wg ATEX).

 

 

Kryteria oceny hałasu w zakresie słyszalnym, infradźwiękowym i ultradźwiękowym na wybranych typach stanowisk pracy przy poszukiwaniu i wydobyciu gazu łupkowego
dr inż. Witold Mikulski, mgr inż. Izabela Warmiak, CIOP-PIB
2015 r.

 

Materiał zawiera kryteria oceny hałasu w zakresie słyszalnym, infradźwiękowym i ultradźwiękowym na wybranych typach stanowisk pracy przy poszukiwaniu i wydobyciu gazu łupkowego. Kryteria te odnoszą się do jednorodnych pod względem wymagań akustycznych stanowisk pracy. Określono te jednorodne grupy dla rozpatrywanych na wiertniach stanowisk pracy.

Baza danych zawierająca wyniki pomiarów hałasu i oceny narażenia na hałas w zakresie słyszalnym, infradźwiękowym i ultradźwiękowym przy poszukiwaniu i wydobyciu gazu łupkowego
dr inż. Witold Mikulski, mgr inż. Izabela Warmiak, CIOP-PIB
2015 r.

 

Materiał zawiera opis bazy danych zawierającej wyniki pomiarów hałasu i oceny narażenia na hałas w zakresie słyszalnym, infradźwiękowym i ultradźwiękowym przy poszukiwaniu i wydobyciu gazu łupkowego. Dane zawierają mapy hałasu dla różnych częstotliwości (z zakresu hałasu słyszalnego i infradźwiękowego) służące do identyfikacji źródeł hałasu oraz obszarów o zwiększonej imisji hałasu oraz dane charakteryzujące zagrożenie hałasem na stanowiskach pracy

.accdb

"Baza danych zawierająca wyniki pomiarów hałasu i oceny narażenia na hałas w zakresie słyszalnym, infradźwiękowym i ultradźwiękowym przy wydobyciu gazu łupkowego"

dr inż. Witold Mikulski, mgr inż. Izabela Warmiak, CIOP-PIB
2015 r.

Zalecenia dotyczące profilaktyki technicznej i organizacyjnej ograniczenia hałasu na stanowiskach pracy przy poszukiwaniu i wydobyciu gazu łupkowego
dr inż. Witold Mikulski, mgr inż. Izabela Warmiak, CIOP-PIB
2015 r.

 

Materiał zawiera zalecenia do stosowania dotyczące metod technicznych ograniczenia hałasu oraz metod organizacyjnych ograniczenia wpływu hałasu na pracowników na stanowiskach pracy przy poszukiwaniu i wydobyciu gazu łupkowego. W zaleceniach podano przykładowe wyniki pomiarów



Jednostka: Pracownia Zwalczania Hałasu

Okres realizacji: 01.01.2014 – 31.12.2015