Polityka zapobiegania poważnym awariom

Polityka zapobiegania poważnym awariom

1. Artykuł 8

Artykuł dotyczący Polityki zapobiegania poważnym awariom został zmieniony, w porównaniu z zapisem zawartym w Dyrektywie Seveso II, tak, aby nie było wątpliwości, że Politykę zapobiegania poważnym awariom muszą przygotować i wdrożyć wszystkie zakłady, a nie tylko zakłady dużego ryzyka. Powtórzone zostało w Dyrektywie Seveso III, że polityka powinna zostać przygotowana w sposób gwarantujący wysoki poziom ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska, jednakże dodane zostało, że Polityka zapobiegania poważnym awariom musi określać ogólne cele i zasady działania prowadzącego zakład, rolę i odpowiedzialność kierownictwa, jak również zaangażowanie na rzecz stałej poprawy w zakresie kontroli zagrożeń poważnymi awariami oraz zapewnienia wysokiego poziomu ochrony. Co bardzo istotne, w ustępie 1 tego artykułu, znalazł się również zapis, że polityka ma być proporcjonalna, jeżeli chodzi o zakres, do wielkości stwarzanych przez zakład zagrożeń.

W artykule 8 zostało wyraźnie zaznaczone, że polityka musi być przygotowana w formie pisemnej i wymaga okresowych przeglądów, a aktualizacji jej należy dokonywać raz na pięć lat i przesyłać bezzwłocznie do kompetentnych organów.

Dyrektywa Seveso III ustanawia dwa rodzaje terminów – pierwszy dotyczy nowych zakładów i został określony jako rozsądny termin poprzedzający rozpoczęcie budowy lub działalności lub poprzedzającym wprowadzenie zmian prowadzących do modyfikacji wykazu substancji niebezpiecznych, drugi termin dotyczy wszystkich innych przypadków i został wyznaczony na 1 rok (12 miesięcy) od daty rozpoczęcia stosowania dyrektywy do danego zakładu.

Podobnie jak w przypadku dokumentu Zgłoszenia w dyrektywie został zamieszczony ustęp zawierający informację, że powyższe zapisy nie mają zastosowania, jeżeli prowadzący zakład ustalił już politykę zapobiegania poważnym awariom i, w przypadkach gdy wymaga tego prawo krajowe, przesłał ją do właściwego organu przed dniem 1 czerwca 2015 r., a informacje w niej zawarte są zgodne z ust. 1 i nie uległy zmianie.

Niezwykle istotny jest zapis ustępu 5 artykułu 8 precyzujący powiązanie Polityki zapobiegania poważnej awarii z Systemem zarządzania bezpieczeństwem: Polityka zapobiegania poważnym awariom jest wdrażana za pomocą odpowiednich środków, struktur lub za pomocą systemu zarządzania bezpieczeństwem, zgodnego z załącznikiem III, współmiernych do zagrożeń poważnymi awariami i do złożoności organizacji lub działalności zakładu. Przy czym, należy wyraźnie podkreślić, w odniesieniu do zakładów o zwiększonym ryzyku System zarządzania bezpieczeństwem powinien być adekwatny do stwarzanych przez zakład zagrożeń, z uwzględnieniem zasad określonych w Załączniku III i może zostać wypełniony za pomocą innych odpowiednich środków, struktur lub systemu zarządzania.

2. Załącznik III

W związku z zamieszczeniem w artykule 8 w ustępie 1 informacji o formie pisemnej i celach Polityki zapobiegania poważnym awariom oraz w ustępie 5 tego samego artykułu informacji o powiązaniu z nią Systemu zarządzania bezpieczeństwem, ogólnych informacji o samym systemie, informacje te nie zostały powtórzone w Załączniku III Dyrektywy Seveso III. Natomiast w załączniku tym został zdefiniowany System zarządzania bezpieczeństwem, który według zapisów Dyrektywy Seveso III jest proporcjonalny do zagrożeń, działalności przemysłowej i złożoności organizacji w zakładzie i jest oparty na ocenie ryzyka; powinien obejmować tę część ogólnego systemu zarządzania, która z kolei obejmuje strukturę organizacyjną, zakres odpowiedzialności, praktyki, procedury, procesy i zasoby konieczne do określenia oraz wprowadzenia w życie polityki zapobiegania poważnym awariom. Warto podkreślić, że w Dyrektywie Seveso III znalazł się wyraźny zapis, że System zarządzania bezpieczeństwem ma być oparty o ocenę ryzyka. W Dyrektywie Seveso II nie było to tak jednoznacznie ujęte.

Według zapisów Dyrektywy Seveso III, wymienionych również w Dyrektywie Seveso II, w Systemie zarządzania bezpieczeństwem powinny zostać uwzględnione następujące kwestie: organizacja i personel, określenie i ocena poważnych zagrożeń, kontrola operacyjna, zarządzanie zmianami, planowanie na wypadek awarii, kontrola wykonywania zadań oraz audyty i przeglądu. Jak widać w samym układzie systemu nie wprowadzono zmian, można się ich jednak doszukać w konkretnych działaniach jakie powinny być podjęte w ramach ww. punktów, np. w ramach pakietu organizacja i personel należy podjąć również środki w celu uświadomienia potrzeby ciągłego doskonalenia, w ramach kontrolowania wykonywania zadań zastosowano tryb przypuszczający, i tak: procedury mogłyby również obejmować wskaźniki wykonania zadań, takie jak wskaźniki efektywności systemu bezpieczeństwa i inne właściwe wskaźniki, w przypadku audytów i przeglądów dodane zostało stwierdzenie: w tym uwzględnienie i wdrożenie niezbędnych zmian określonych w audycie i przeglądzie. Największa zmiana została dokonana w odniesieniu do kontroli operacyjnej, w której należy wziąć pod uwagę posiadane informacje na temat najlepszych praktyk w zakresie monitoringu i kontroli, w celu ograniczenia ryzyka awarii systemu; zarządzanie ryzykiem związanym ze starzeniem się sprzętu zainstalowanego w zakładzie i korozją oraz kontrola tego ryzyka; wykaz zakładowego sprzętu, strategia i metodologia monitoringu i kontroli stanu sprzętu; właściwe działania następcze oraz wszelkie niezbędne środki zaradcze.