Misją Instytutu jest dzialalność naukowo-badawcza prowadząca do nowych rozwiązań technicznych i organizacyjnych użytecznych w kształtowaniu warunków pracy zgodnych z zasadami bezpieczeństwa pracy i ergonomii oraz ustalanie podstaw naukowych do właściwego ukierunkowywania polityki społeczno-ekonomicznej państwa w tym zakresie.
Lista serwisów działu Prace CIOP-PIB |
Ergonomia - Noty bibliograficzne |
Butler M.:Corporate ergonomics programme at Scottish & Newcastle. Applied Ergonomics, Vol.34, Nr 1, 2003, s.35 ¸ 38 |
Artykuł omawia program ergonomiczny przedsiębiorstwa Scottish&Newcastle (browary, puby, handel detaliczny). Podstawą do podjęcia prac była statystyka urazów typu mięśniowo-szkieletowego („musculo-skeletal incidents”). W artykule omówiono korzyści uzyskane przez zastosowanie trzech grup działań, dotyczących zdrowia i bezpieczeństwa pracowników (Manual handling programme, Display screen equipment programme, Occupational stress programme). Przedstawione rozwiązanie nie pociągnęło za sobą szczególnych pociągnięć organizacyjnych. W pracach wykorzystywano istniejący system służb medycyny pracy i służb technicznych z zastosowaniem standardowych procedur analizy stanowisk pracy. W program zaangażowane było kierownictwo przedsiębiorstwa, sterując przebiegiem prac za pomocą istniejących kanałów organizacyjnych.
Hägg G. M.: Corporate initiatives in ergonomics – an introduction. Applied Ergonomics, Vol.34, Nr 1, 2003, s.3 ¸ 15 |
Autor analizuje przedstawione przez praktyków na międzynarodowym sympozjum "Corporate initiatives in ergonomics" (Sztokholm, marzec 1999), realnie istniejące metody stosowania ergonomii w poważnych i reprezentatywnych przedsiębiorstwach. Wymienia następujące, powtarzajšce się elementy programów stosowania ergonomii ("programów ergonomicznych") realizowanych w omawianych przedsiębiorstwach:
Podsumowując Autor formułuje następujące wnioski:
Joseph B.S.: Corporate ergonomics programme at Ford Motor Company. Applied Ergonomics, Vol.34, Nr 1, 2003, s.23 ¸ 28 |
Artykuł zawiera informację na temat Korporacyjnego (zakładowego) programu ergonomicznego Ford Motor Company. W koncernie ustalono następujące wymagania służące sprawnemu działaniu systemu wdrażania ergonomii:
Moreau M.: Corporate ergonomics programme at automobiles Peugeot-Sochaux. Applied Ergonomics, Vol.34, Nr 1, 2003, s.29 ¸ 34 |
Artykuł omawia program ergonomiczny koncernu samochodowego Peugeot-Sochaux. Odpowiedzialnymi za wdrażanie ergonomii są w koncernie "technicy metod" (-pracy; specjalność nie istniejąca w Polsce, najbliższy profil to inżynierowie organizacji produkcji). Stosowane są trzy podstawowe narzędzia, opracowane na wewnętrzny użytek koncernu: metoda ECM (procedura stosowana do projektowania, w tym nowych modeli samochodów, w formie kwestionariusza obejmującego 37 zagadnień) oraz dwie uproszczone metody: DACORS (procedura służąca do klasyfikowania stanowisk pracy, obejmuje obciążenie siłowe człowieka, przenoszenie ciężarów i pozycje przy pracy. Ocena przebiega według kwestionariusza zawierającego wartości dopuszczalne parametrów ergonomicznych. Ocena jest dwustanowa: dobrze – źle), oraz METEO (procedura służąca do oceny ruchów rąk przy wykonywaniu zadań powtarzalnych i klasyfikacji stanowisk według tego kryterium. Narzędziem jest formularz oceny, stanowiący macierz, będącą iloczynem 5 stopni obciążenia statycznych i 5 stopni obciążenia dynamicznego – razem 25 kategorii. Na matrycy wyznaczono obszary, obejmujące 4 kategorie stanowisk: ciężkie, średnie wyższe, średnie niższe i lekkie). Poddano szkoleniu około 100 inżynierów z Departamentu Projektowania i Metod. W wyniku stosowania powyższych metod uzyskano podwyższenie wydajności: skrócono takt linii montażu z 2 min 30 sek na 1min 36 sek, ulepszono konstrukcję samochodów, zmniejszono, w skali koncernu, dolegliwości mięśniowo-szkieletowe robotników.
Munck-Ulfsfäld U. i inn.: Corporate ergonomics programme at Volvo Car Corporation. Applied Ergonomics, Vol.34, Nr 1, 2003, s.17 ¸ 22 |
W artykule omówiono szeroki zakres przedsięwzięć dotyczących: produktu, procesu, stanowisk pracy, osób o cechach szczególnych (pracownicy starzejący się, niepełnosprawni) i organizacji pracy. Jako narzędzia rutynowo stosowane w diagnozie wymieniono listy kontrolne (np. dotyczące obciążenia fizycznego człowieka, wraz z klasyfikacją poziomów obciążenia). Autorzy podają trzy warunki uzyskania powodzenia we wdrażaniu ergonomii: szkolenie, zapewnienie udziału ergonomii w istniejących operacjach roboczych, zapewnienie udziału ergonomii w projektach (nowych i modernizowanych produktów, w każdym etapie projektowania).
Smyth J.: Corporate ergonomics programme at BCM Airdrie. Applied Ergonomics, Vol.34, Nr 1, 2003, s.39 ¸ 43 |
Artykuł omawia program ergonomiczny firmy wytwarzającej obuwie BCM Airdrie. Podjęte tam prace miały na celu poprawę „musculoskeletal health” pracowników w zakładach o przewadze zadań polegających na manipulacjach ręcznych. W tym celu powołano specjalną strukturę organizacyjną i kadrową. Powstał program działania, w którym podstawową rolę pełnił "główny ergonomista zakładu" (Factory Ergonomics Programme Co-ordinator), który opracował dla lokalnych potrzeb zakładu "management process for ergonomics programme". Powołany został podległy mu "Ergonomics Steering Committee" oraz agenda, której celem jest szkolenie i informacja. Struktura programu działań ergonomicznych była następująca:
The paper discusses the problem of a machine being "sensed" by its operator. It is shown that reducing the operator’s loading with work necessary for controlling - caused by a wide use of servomechanisms - can result in deterioration of the quality of work of the human-machine system. To study this quality, the quality of regulation criterion used in automatic control engineering was chosen. It is based on the shape of the time characteristics of the operator’s response to a change in the input signal. Research was conducted to find a combination of the values of the parameters of the control system (with a hand lever as input) for which the quality of regulation is best. Those parameters were: the length of the lever arm, the operating force and the transmission ratio. By transforming the results, a dependence was found between the lever grip travel and the operating force. Their optimal values are given.
SŁOWIKOWSKI J.: Procedura stosowania ergonomii w konstrukcji maszyn. Problemy Maszyn Roboczych, 2002, z.19, s. 91¸99 |
Różnice metodologiczne między projektowaniem układów technicznych i antropotechnicznych. Projektowanie ergonomiczne jako projektowanie układu biotechnicznego: człowiek-maszyna. Morfologia procesu projektowania ergonomicznego w relacji z projektowaniem technicznym. Założenia: rola założeń ergonomicznych w wytyczaniu głównej linii rozwiązania konstrukcji obiektu. Struktura założeń ergonomicznych. Metody modelowe w projektowaniu ergonomicznym.
Geneza systemu „projektowanie, wytwarzanie, eksploatacja”. Ergonomia jako źródło wiedzy o anonimowym, masowym użytkowniku. Projektowanie jako element „systemu zaspokajania potrzeb” Układ „człowiek-obiekt techniczny” jako układ samoregulacyjny; homeostaza. Układ „człowiek-obiekt techniczny” jako przedmiot projektowania. Pojęcie projektowania ergonomicznego. Czynniki niezawodności projektowania ergonomicznego.
W celu przeprowadzania ergonomicznej optymalizacji parametrów układów sterowniczych maszyn zbudowano symulator działający na zasadzie pomiaru jakości regulacji z zastosowaniem kryterium całkowego opartego na kształcie charakterystyki czasowej odpowiedzi operatora na wymuszenie. Repertuar zmiennych symulatora obejmuje 16 parametrów układu sterującego, które mogą być kojarzone w dowolne zestawy. W drodze eksperymentalnej znajdywane są te kombinacje wartości poszczególnych parametrów, dla których jakość regulacji jest najlepsza. Przedstawiono wyniki badań nad optymalizacją parametrów układu
sterującego z dźwignią ręczną.
SŁOWIKOWSKI J.: Metodologiczne problemy projektowania ergonomicznego w budowie maszyn. Wyd. Centralnego Instytutu Ochrony Pracy, Warszawa 2000, stron 190 |
Ksiązka o charakterze monograficznym, dotyczy zastosowania ergonomii w projektowaniu maszyn. Na wstępie przedstawiono ergonomię, jako integralny element sztuki inżynierskiej, rozważając to zagadnienie w ujęciu systemowym, w sferze edukacji inżynierskiej i rzeczywistej działalności przemysłowej (badania i rozwój, programowanie jakości produktu, normalizacja). Podkreślono proinnowacyjne oddziaływanie ergonomii na rozwiązania konstrukcyjne maszyn. W dalszym ciągu rozprawy omówiono pojęcie projektowania ergonomicznego i przedstawiono jego morfologię, charakteryzującą się ścisłym powiązaniem etapów projektowania ergonomicznego i inżynierskiego. Omówiono także udział ergonomii w strukturze prac nad rozwojem produktu i przedstawiono typologię prac ergonomicznych w tym obszarze. Omówiono zagadnienie optymalizacji ergonomicznej układów sterujących maszyn typu tele- i serwooperatorów, przeprowadzanej doświadczalnie według kryterium jakości regulacji. Przedstawiono zagadnienie formułowania wymagań ergonomicznych do projektowania i związany z tym problem ergonomicznej klasyfikacji maszyn. Praca zawiera przykłady innowacyjnych rozwiązań konstrukcyjnych, ilustrujących przedstawione tezy.
Problem „wyczuwania maszyny” przez operatora we współczesnych tele- i serwooperatorach. Prawo Webera w odniesieniu do elementów sterowniczych maszyn. Kwantyfikacja jakości ergonomicznej - problemy metodologiczne. Mierniki jakości ergonomicznej. Badania jakości ergonomicznej układu sterującego w wykorzystaniem całkowych kryteriów oceny jakości regulacji. Symulator ED3 do badania i optymalizacji ergonomicznej układów sterujących: budowa i działanie. Zastosowania: maszyny robocze, telemanipulatory inspekcyjne, oceanotechnika, manipulatory laboratoryjne, mikromanipulatory medyczne.
Jakość ergonomiczna produktu. Ergonomia w zaspokajaniu potrzeb. System ergonomicznego kształtowania produktu: elementy, relacje. Typologia prac ergonomicznych w zapleczu badawczo-rozwojowym wytwórcy. Projektowanie ergonomiczne jako stymulator innowacyjności. Kształtowanie poziomu jakości ergonomicznej produktu, strategie. Wdrażanie ergonomii w produktach małych i srednich przedsiębiorstw.
Omówiono problemy, jakie ergonomia stawia przed projektantem zmechanizowanych narzędzi ręcznych oraz dodatkowe wymagania, które muszą spełniać narzędzia do prac podwodnych. Wyspecyfikowano 25 wymagań, usystematyzowanych w sześciu grupach: obciążenie czynne, obciążenie posturalne, przyłożenie siły do narzędzia, jakość prowadzenia narzędzia, bezpieczeństwo nurka, sterowanie.
Jensen P. L.: Human factors and ergonomics in the planning of production . International Journal of Industrial Ergonomics , Volume 29, Issue 3 , March 2002, Pages 121-131 |
For years integration of ergonomics into the planning of new production processes has been an ideal for regulating agencies supported by ergonomic experts. But the ideal appears to be difficult to live up to. A development of tools both by agencies and by groups of researchers has been seen as the strategy to move ergonomics from repair activities towards integration into planning. But the tools are available. An overview of the tools developed and discussed in the last two decades in the Scandinavian countries is presented. It is, therefore, argued that the focus shall be on the broader issues of organizational conditions for giving ergonomics a stronger position in the firm. Ergonomists have to tackle these issues, but it implies a new understanding of their roles, which goes beyond the traditional discussion of expert versus facilitator. The paper is based on an evaluation of a Swedish research program of a new approach to intervention studies on musculoskeletal diseases, on a major Danish research program on integrating ergonomics (working environment) into the planning activities of the enterprises and on discussions with the staff of the Danish mandatory occupational health and safety services on their roles as consultants to firms.
Eom, S.B.: Relationships between the decision support system subspecialities and reference disciplines: An empirical investigation. European Journal of Operational Research , Jan 1998 |
This is a comprehensive study, that, by means of an empirical assessment of the DSS literature, systematically identifies the DSS reference disciplines and traces how concepts and findings by researchers in the contributing disciplines have been picked up by DSS researchers to be applied, extended, and refined in the development of DSS research subspecialties. Cluster analysis was employed to an author cocitation frequency matrix derived from a comprehensive database of the DSS literature over the period of 1970 through 1993. Twelve clusters were uncovered consisting of six major areas of DSS research (group DSS, foundations, model management, user interfaces, implementation, and multiple criteria DSS) and six contributing disciplines (multiple criteria decision making, cognitive science, organization science, artificial intelligence, group decision making, and systems science).
Broberg, O.: Integrating ergonomics into the product development process International Journal of Industrial Ergonomics , April 1997, Pages 317-327 |
A cross-sectional case study was performed in a large company producing electro-mechanical products for industrial application. The purpose was to elucidate conditions and strategies for integrating ergonomics into the product development process thereby preventing ergonomic problems at the time of manufacture of new products. In reality the product development process is not a rational problem solving process and does not proceed in a sequential manner as described in engineering models. Instead it is a complex organizational process involving uncertainties, iterative elements and negotiation between key actors. Design and production engineers have a great influence on ergonomics in manufacturing departments. Ergonomics considerations are partly taken into account by production engineers but not as a part of standard operating procedures. There is a number of differences between design and production engineers regarding information sources in problem solving, communication pattern, perception of ergonomics, motivation and requests to support tools and methods. These differences and the social and organizational context of the development process must be taken into account when considering strategies to the integration of ergonomics.
Wilson, J.R.: Solution ownership in participative work redesign: The case of a crane control room. International Journal of Industrial Ergonomics , Volume 15, Issue 5 , May 1995, Pages 329-344 |
For years integration of ergonomics into the planning of new production processes has been an ideal for regulating agencies supported by ergonomic experts. But the ideal appears to be difficult to live up to. A development of tools both by agencies and by groups of researchers has been seen as the strategy to move ergonomics from repair activities towards integration into planning. But the tools are available. An overview of the tools developed and discussed in the last two decades in the Scandinavian countries is presented. It is, therefore, argued that the focus shall be on the broader issues of organizational conditions for giving ergonomics a stronger position in the firm. Ergonomists have to tackle these issues, but it implies a new understanding of their roles, which goes beyond the traditional discussion of expert versus facilitator. The paper is based on an evaluation of a Swedish research program of a new approach to intervention studies on musculoskeletal diseases, on a major Danish research program on integrating ergonomics (working environment) into the planning activities of the enterprises and on discussions with the staff of the Danish mandatory occupational health and safety services on their roles as consultants to firms.
Despite its importance and increasing cost, interactive software is rarely considered a suitable subject for the development of metrics or standards of performance beyond those traditionally used for hardware: speed, response time, etc. This article examines and extends a specific set of criteria first recommended by Louis Fried as a possible basis for evaluating such software rigorously. This approach is based on the concepts of ergonomics, which focus directly on the reaction of the user to the system rather than the system to the user. It is then possible to be much more specific in identifying effects of system messages, prompts, formats and a wide range of other characteristics of the user's milieu. Examples are given, and the authors conclude that such approaches make it possible to be rigorous and exact in specifying the characteristics of the interactive language of the system.
Serwis „Bezpieczniej”
Wspomaganie prowadzenia systemowej profilaktyki fizycznych zagrożeń środowiskowych.
Serwis
"BHP dla Mikroprzedsiębiorstw"
Serwis informacyjny dotyczący zasad oraz podstaw prawnych CERTYFIKACJI
i oceny zgodności wyrobów w Polsce i Unii Europejskiej
Badanie wypadków przy pracy
Autorzy: B. Krzyśków, S. Ordysiński, Z. Pawłowska, M. Pęciłło-Pacek,
CIOP-PIB, 2016 r.
(podręcznik - format PDF)