Narzędzia do oceny funkcjonalnej zdolności do wykonywania wybranych czynności pracy
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 11/2022 str. 17-19

dr Tomasz Tokarski (ORCID: 0000-0003-3572-6939) Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Ocena zdolności do wykonywania pracy jest bardzo istotnym elementem w aspekcie powrotu do pracy, np. osób po chorobie lub wypadku oraz osób z niepełnosprawnościami. Ocena ta powinna być przeprowadzona na podstawie znormalizowanych kryteriów. W artykule przedstawiono propozycję narzędzi do oceny funkcjonalnej, dotyczącej możliwości wykonywania wybranych czynności pracy na wielu stanowiskach, na których wymagane są: przyjmowanie zróżnicowanych pozycji ciała, zaangażowanie kończyn górnych, praca precyzyjna i praca powtarzalna.

 

DOI: 10.54215/BP.2022.11.29.Tokarski



Nowe technologie i e-kompetencje w ocenie osób z niepełnosprawnością narządu wzroku
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 10/2022 str. 18-22

mgr Karolina Pawłowska-Cyprysiak dr Katarzyna Hildt-Ciupińska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Nowe technologie są współcześnie wykorzystywane w wielu obszarach życia, także przez osoby z różnego rodzaju niepełnosprawnościami czy ograniczeniami. W przypadku osób z niepełnosprawnością narządu wzroku pełnią bardzo ważną funkcję, ponieważ dają poczucie niezależności, ułatwiają komunikowanie się, pracę i naukę. W celu określenia wykorzystania nowych technologii oraz samooceny kompetencji cyfrowych wśród osób z niepełnosprawnością narządu wzroku przeprowadzono wywiady bezpośrednie. Osoby te uważają, że kompetencje cyfrowe we współczesnym świecie są niezwykle przydatne, a przede wszystkim umożliwiają prowadzenie samodzielnego życia. Wyniki analizy przeprowadzonych rozmów wskazują na dość wysoką samoocenę e-kompetencji w tej grupie, jednak mimo szans, jakie stwarzają nowe technologie, narzędzia te nie zawsze są używane w codziennym życiu osób z niepełnosprawnością wzroku.

 

DOI: 10.54215/BP.2022.10.27.Pawlowska-Cyprysiak



Wykorzystanie potencjału pracowników niepełnosprawnych – wstępne wyniki badań
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 4/2021 str. 17-21

dr KATARZYNA HILDT-CIUPIŃSKA , mgr KAROLINA PAWŁOWSKA-CYPRYSIAK Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

Zarządzanie potencjałem ludzkim jest współcześnie jednym z najważniejszych obszarów zarządzania przedsiębiorstwami, w związku ze spadkiem znaczenia zasobów materialnych na rzecz niematerialnych (informacje, wiedza, kapitał intelektualny). Zarządzanie potencjałem ludzkim jest bardzo istotnym czynnikiem wpływającym na konkurencyjność całej organizacji oraz jej zdolność do realizacji wyznaczonych celów. W potencjale ludzkim przedsiębiorstwa wyróżnia się aspekt ilościowy (liczba zatrudnionych pracowników) oraz jakościowy (kompetencje: wiedza – ogólna, fachowa, specjalistyczna; predyspozycje – intelektualne, interpersonalne, emocjonalne, umiejętności – m.in.: komunikowania się, współdziałania, adaptacji do zmian; motywacja wewnętrzna: cele, wartości, postawy, wytrwałość, asertywność oraz wymiar fizyczny: stan zdrowia, wiek, płeć, stopień niepełnosprawności).

Praca zawodowa stanowi dla człowieka ważny element życia, z punktu widzenia ekonomicznego, zaspokajania potrzeb, ale również samorealizacji i budowania samooceny. Dla osób niepełnosprawnych, praca zawodowa może być szansą na kompensację ograniczeń wynikających z niepełnosprawności.

W artykule zamieszczono wstępne wyniki badań przeprowadzonych wśród 515 zatrudnionych osób z różnymi niepełnosprawnościami. Zastosowaną metodą była ankieta elektroniczna. Uzyskane dane wskazują, że niepełnosprawni pracownicy mają świadomość swojego potencjału oraz tego, że nie jest on w pełni wykorzystywany przez pracodawców.

 

 

DOI: 10.5604/01.3001.0014.8320



Problemy osób niepełnosprawnych na rynku pracy oraz wyzwania związane z ich aktywizacją
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 10/2016 str. 20-23

mgr Martyna Ostrowska Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach mgr Aneta Michcik

Osoba niepełnosprawna nie jest pracownikiem „gorszym” czy mniej odpowiedzialnym. Zatrudnienie pozwala osobom niepełnosprawnym pokonywać własne ograniczenia, lęki oraz funkcjonować z innymi ludźmi. Jednakże muszą one zwalczać na rynku pracy wiele barier mentalnych, transportowych czy architektonicznych. Celem artykułu jest próba przedstawienia wybranych problemów osób niepełnosprawnych na rynku pracy oraz wyzwań związanych z aktywizacją tej grupy społecznej.  



Wybrane aspekty przystosowania stanowisk pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych w kontekście występowania zagrożeń mechanicznych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 9/2015 str. 18-22

mgr inż. Dariusz Kalwasiński Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawiono działania organizacyjne i techniczne umożliwiające przystosowanie stanowisk prac do potrzeb osób z niepełnosprawnością narządu wzroku, słuchu oraz układu ruchu. Działania te uwzględniają aspekty związane z występowaniem zagrożeń mechanicznych występujących podczas użytkowania maszyn i innych urządzeń technicznych. Prezentowane w artykule działania mają charakter poglądowy, a zakres i sposób ich stosowania jest uzależniony od indywidualnego przypadku zatrudnianej osoby niepełnosprawnej oraz od stopnia jej niepełnosprawności i jej predyspozycji psychofizycznych.



Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia – model biopsychospołeczny
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 8/2015 str. 11-13

dr n. med. Agnieszka Ćwirlej-Sozańska dr hab. n. med. Anna Wilmowska-Pietruszyńska, prof. UR Uniwersytet Rzeszowski

W 2001 roku Zgromadzenie Zdrowia Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization – WHO) przyjęło Międzynarodową Klasyfikację Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (International Classification of Functioning, Disability and  Health   – ICF). ICF jest jedyną klasyfikacją na świecie opartą na holistycznej ocenie pacjenta. Klasyfikacja ta została rekomendowana przez WHO do stosowania przez wszystkie kraje członkowskie. Jej celem jest wprowadzenie jednolitego, międzynarodowego języka pozwalającego na opis zdrowia i stanów z nim związanych. W wielu państwach klasyfikacja ta została już wdrożona – w Polsce nie jest jeszcze stosowana.

Celem artykułu jest przedstawienie założeń biopsychospołecznego modelu funkcjonowania i niepełnosprawności w ujęciu Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia, w perspektywie jego wdrożenia.



Główne prawa i obowiązki pracowników niepełnosprawnych oraz zatrudniających ich pracodawców.
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 2/2015 str. 6-9

Martyna Ostrowska Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach mgr Aneta Michcik

Aktywność zawodowa w życiu osób niepełnosprawnych jest bez wątpienia bardzo ważna. Jednakże wiedza na temat ich praw i obowiązków zarówno wśród pracodawców, jak i osób niepełnosprawnych nadal jest niewielka. Z tego względu istotną rolę ma do odegrania edukacja na temat instrumentów wspierających zatrudnianie osób niepełnosprawnych. Ponadto potrzebna jest dyskusja społeczna o prawach i obowiązkach pracodawcy oraz prawach osoby niepełnosprawnej. Celem owej komunikacji powinna być poprawa na rynku pracy sytuacji osób z niepełnosprawnościami. 



Wymagania i zalecenia w zakresie parametrów mikroklimatu oraz poczucia komfortu i oceny obciążenia cieplnego osób niepełnosprawnych w pracy
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 2/2015 str. 10-13

mgr inż. MAGDALENA MŁYNARCZYK Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

Poczucie komfortu cieplnego pracowników na stanowisku pracy przekłada się bezpośrednio na ich samopoczucie, a zatem również na zwiększenie poziomu koncentracji podczas wykonywania czynności, a w konsekwencji – na zwiększenie zarówno poziomu bezpieczeństwa, jak i efektywności pracy. Nierzadko osoby niepełnosprawne odczuwają komfort cieplny w warunkach nieco innych niż osoby pełnosprawne.

W artykule zamieszczono ogólne informacje dotyczące wymagań i zaleceń w zakresie parametrów mikroklimatu oraz odczuć komfortu i oceny obciążenia cieplnego w stosunku do osób niepełnosprawnych w pracy.



Sygnalizacja akustyczna w środowisku pracy osób niepełnosprawnych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 2/2015 str. 14-17

mgr inż. Jan Radosz dr inż. Paweł Górski dr inż. Rafał Młyński Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

Sygnały akustyczne w środowisku pracy, ze względu na ich funkcje użytkowe, można podzielić na informacyjne i bezpieczeństwa. Sygnały bezpieczeństwa przekazują informacje istotne dla zachowania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników, m.in. na temat zagrożeń w środowisku pracy (pożar, skażenie), awarii obsługiwanych urządzeń, poruszających się pojazdów itp. Sygnały informacyjne nie mają bezpośredniego wpływu na bezpieczeństwo pracowników, ale poprawiają ich komfort pracy, a niekiedy wręcz umożliwiają jej wykonywanie. Są szczególnie istotne w przypadku pracowników z niepełnosprawnością narządu wzroku. W odniesieniu do osób z niepełnosprawnością słuchu sygnały akustyczne muszą być uzupełnione np. o sygnały świetlne. W artykule przedstawiono problematykę oraz wymagania dotyczące sygnalizacji akustycznej w projektowaniu obiektów i pomieszczeń oraz przystosowaniu stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych. Poruszono także kwestię uzupełnienia sygnalizacji akustycznej o sygnalizację świetlną.



Przystosowanie oświetlenia elektrycznego środowiska pracy dla osób słabowidzących
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 2/2015 str. 23-27

mgr inż. Andrzej Pawlak Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

W artykule omówiono zagadnienia dotyczące przystosowania obiektów, pomieszczeń i stanowisk pracy znajdujących się zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynków w zakresie oświetlenia elektrycznego dla osób słabowidzących. Polega ono na odpowiednim dobraniu parametrów oświetlenia, takich jak: natężenie i równomierność oświetlenia, wskaźnik oddawania barw, barwa światła (temperatura barwowa), olśnienie, a także migotanie, tętnienie światła oraz efekt stroboskopowy w zależności od rodzaju niepełnosprawności wzroku. Ze względu na brak w aktualnych normach oświetleniowych szczegółowych wymagań dotyczących powyższych parametrów, zaproponowano zalecenia oraz rozwiązania techniczne mające na celu poprawę warunków pracy osób słabowidzących. Szczególną uwagę zwrócono na konstrukcję i parametry techniczne opraw oświetlenia miejscowego. Przedstawiono także zagadnienia dotyczące oświetlenia elektrycznego kabin dźwigów osobowych. Zaprezentowano również przykłady udogodnień poprawiających jakość oświetlenia w pomieszczeniach i na stanowiskach pracy dla tej grupy osób.



Podwójna dyskryminacja kobiet niepełnosprawnych w miejscu pracy
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 12/2012 str. 16-19

Mgr Karolina Pawłowska-Cyprysiak Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule poruszono kwestie związane z pojęciem dyskryminacji na rynku pracy oraz z jej przejawami w stosunku do kobiet, w tym kobiet niepełnosprawnych. Omówiono ponadto wyniki badań odnoszących się do zawartego w tekście problemu. Biorąc pod uwagę sytuację kobiet niepełnosprawnych zasadne jest mówienie o tzw. dyskryminacji podwójnej (ze względu na płeć oraz niepełnosprawność). Kobiety te również postrzegane są jako bardziej bierne oraz niezdolne do pełnienia ról związanych z aktywnością zawodową.



Uwarunkowania jakości życia osób z niepełnosprawnością ruchową
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 10/2011 str. 6-8

Mgr Karolina Pawłowska-Cyprysiak Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Na podstawie piśmiennictwa oraz badań własnych stwierdza się, że jakość życia osób niepełnosprawnych ruchowo zależy od takich czynników jak wiek, płeć czy też aktywność zawodowa. W artykule przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych na grupie 426 osób (wiek 18-65), które wskazują, że osoby niepełnosprawne ruchowo aktywne zawodowo mają wyższe poczucie jakości życia od osób nieaktywnych zawodowo. Kobiety lepiej niż mężczyźni oceniają swoje funkcjonowanie fizyczne. Najwyżej swoją jakość życia ocenia najmłodsza grupa wiekowa. Biorąc pod uwagę wnioski płynące z badań, podkreślić trzeba potrzebę działań na rzecz osób niepełnosprawnych ruchowo w zakresie podnoszenia jakości ich życia. Do działań takich zaliczyć należy działania szkoleniowe oraz doradcze.



Możliwości wykorzystania rzeczywistości wirtualnej do projektowania stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych ruchowo
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 5/2011 str. 6-8

Mgr Inż. Paweł Budziszewski Dr Inż. Andrzej Grabowski Mgr Inż. Jarosław Jankowski Mgr Inż. Marcin Milanowicz Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Artykuł przedstawia metodę wykorzystania technik rzeczywistości wirtualnej podczas prowadzenia prac badawczych dotyczących osób niepełnosprawnych na stanowiskach pracy. Korzystając z symulowanego stanowiska pracy składającego się z komputerowych modeli wszystkich istotnych obiektów rzeczywistego środowiska, można ocenić możliwość wykonywania pracy przez osobę niepełnosprawną, zaproponować stosowne modyfikacje, a następnie przetestować ich zasadność oraz wpływ na wygodę i wydajność pracy. W każdym z tych etapów uczestniczy niepełnosprawny pracownik, dzięki czemu wynikowe stanowisko dostosowane jest do jego potrzeb i preferencji.



Motywacja osób niepełnosprawnych do podjęcia i utrzymywania pracy zawodowej
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 7-8/2010 str. 24-27

Mgr Karolina Pawłowska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Motywacja jest jednym z najważniejszych czynników decydujących o codziennym życiu. Dzięki niej ludzie osiągają cele zgodne z własnymi oczekiwaniami w stosunku do życia oraz do pracy. Jest ona szczególnie ważna w kontekście rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych. W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących motywacji osób niepełnosprawnych do podejmowania pracy.


Odczuwanie poziomu jakości życia przez osoby niepełnosprawne - przegląd wybranych badań
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 3/2009 str. 14-17

Mgr Karolina Pawłowska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Jakość życia jest aspektem funkcjonowania człowieka w dużym stopniu decydującym o jego samopoczuciu, motywacji do działań oraz otwarciu się na innych ludzi. Wieloznaczność tego pojęcia pozwala na jego szerokie rozpatrywanie, co z kolei skutkuje uwzględnianiem wielu różnorodnych czynników. W przypadku osób niepełnosprawnych jakość życia stanowi bardzo istotną kwestię. Jej wysoki poziom łączy się z chęcią działania, co jest warunkiem sukcesu szeroko pojętej rehabilitacji. Artykuł zawiera przegląd literatury poświęconej jakości życia osób niepełnosprawnych.


Systemy zatrudnienia osób niepełnosprawnych w państwach Unii Europejskiej
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 5/2003 str. 7-9

Dr Tadeusz Majewski Akademia Pedagogiki Im. Marii Grzegorczewskiej Kolegium Rehabilitacji Zawodowej I Społecznej

W artykule Autor przedstawia podstawowe zasady polityki zatrudnienia osób niepełnosprawnych określone w dokumentach Unii Europejskiej, systemy zatrudnienia osób niepełnosprawnych istniejące aktualnie w państwach UE, obowiązki i zachęty materialne dla pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne.


Pomoce techniczne w rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 5/2003 str. 10-12

Dr N. Med. Bożena Kurkus-Rozowska, Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Mgr. Inż. Róża Serafin Polski Komitet Normalizacyjny

Ustanowiona w ubiegłym roku norma PN-EN ISO 9999 - Pomoce techniczne dla osób niepełnosprawnych - Klasyfikacja jest polską wersją normy europejskiej EN ISO 9999. Ustanawia ona klasyfikację pomocy technicznych dla osób niepełnosprawnych oraz stanowi podstawę do ujednolicenia systemów informacyjnych dotyczących pomocy technicznych. Norma oparta jest na podziale funkcjonalnym tych wyrobów i obejmuje wyroby użytkowane indywidualnie przez osobę niepełnosprawną we wszystkich obszarach jej życia z uwzględnieniem nowych technik i technologii. Jest również pierwszym krokiem formalnym w porządkowaniu systemu badań i atestacji pomocy technicznych dla osób niepełnosprawnych oraz oceny przydatności danego wyrobu do celów rehabilitacji.


Praca zawodowa a choroby reumatyczne
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 5/2003 str. 19-21

Dr Hab. Med. Anna Jędryka-Góral, Lek. Med. Elżbieta Łastowiecka Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawiono problemy dotyczące osób aktywnych zawodowo, z rozpoznaną chorobą reumatyczną. Przybliżono czytelnikom charakter tych schorzeń oraz ich związek ze sposobem wykonywania pracy lub warunkami pracy. Wskazano konieczność profilaktyki pierwotnej i wtórnej, jak również rehabilitacji zawodowej.


Koncepcja komputerowego wspomagania dostosowywania stanowisk pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 5/2003 str. 23-25

Dr Inż. Ewa Górska Politechnika Warszawska Wydział Inżynierii Produkcji

W świetle obowiązujących przepisów, stanowiska pracy powinny być tak zorganizowane, aby istniała możliwość zatrudniania na nich osób niepełnosprawnych. W artykule przedstawiono koncepcję doboru zadań i organizowania stanowisk odpowiednio do możliwości motorycznych i percepcyjnych, jakimi dysponuje osoba z dysfunkcją narządu ruchu.


Wpływ rehabilitacji na poprawę wydolności fizycznej osób niepełnosprawnych ruchowo
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 3/2002 str. 21-25

Dr N. Med. Bożena Kurkus-Rozowska Centralny Instytut Ochrony Pracy

"Dysfunkcja narządu ruchu jest obok schorzeń układu krążenia najczęstszą przyczyną niepełnosprawności w Polsce. Rehabilitacja medyczna i zawodowa, a także aktywność życiowa tych osób ma istotny wpływ na ich jakość życia oraz integrację społeczną. Wydolność fizyczna jest jednym z parametrów oceny możliwości psychofizycznych osób niepełnosprawnych ruchowo, a także może być wykładnikiem postępu prowadzonej rehabilitacji, co potwierdziły badania własne."


Designing a workplace for workers with motion disability with computer simulation and virtual reality techniques
"Bezpieczeństwo Pracy - Monthly (Occupational Safety)" 5/2011 str. 6-8

Mgr Inż. Paweł Budziszewski Dr Inż. Andrzej Grabowski Mgr Inż. Jarosław Jankowski Mgr Inż. Marcin Milanowicz Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

This paper describes a method of adapting workplaces for workers with motion disability with virtual reality techniques. A simulated work space built with computer models of all important objects of a real workplace makes it possible to assess the ability of a worker with a disability to work, propose modifications and analyse their influence on ergonomics and work efficiency. All these tasks are performed with the participation of a worker with a disability, which ensures that the workplace fits the worker’s needs.