Opisy zagrożeń zawodowych
CZYNNIKI MECHANICZNE

 

Wybrane aspekty organizacji pracy z wykorzystaniem maszyn ręcznych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 8/2017 str. 18-22

dr inż. Andrzej Dąbrowski Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawiono wybrane aspekty dotyczące organizacji pracy na stanowiskach pracy wyposażonych w maszyny ręczne. Uwzględniono wymagania prawne i dobre praktyki oraz opisano różne rozwiązania techniczne. Scharakteryzowano problemy związane z doborem maszyn oraz ich obsługą i konserwacją. Odwołując się do wyników przeprowadzonych badań wskazano, że ze względu wzrost grupy starszych operatorów istotny jest także właściwy dobór pracowników do rodzajów wykonywanych prac oraz zmniejszenie obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego kończyn górnych z powodu zmniejszających się możliwości fizycznych tej grupy pracowników.



Przenośne pilarki łańcuchowe – nowe wytyczne ergonomiczne w normach zharmonizowanych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 1/2015 str. 24-27

dr inż. Andrzej Dąbrowski Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawiono nowe wytyczne zawarte w normach norm zharmonizowanych, dotyczące stosowania ergonomicznych rozwiązań w przenośnych pilarkach łańcuchowych. Prawidłowość wprowadzania tych rozwiązań jest sprawdzana przy zastosowaniu prostych metod badawczych i wyposażenia. Dlatego metody te mogą być stosowane zarówno przez producentów, importerów, pracodawców i służby bhp, jak i poszczególnych użytkowników kupujących pilarki w sklepie dla swoich potrzeb. Wskazano na efekty nowych rozwiązań, np. bezpieczne i komfortowe trzymanie maszyn za uchwyty (przedni i tylny), zachowanie możliwości swobodnego operowania elementami sterowniczymi oraz uniemożliwienie niezamierzonego uruchomienia maszyny lub zainicjowania niebezpiecznego ruchu piły łańcuchowej.



Wypadek ciężki przy obsłudze pilarki tarczowej do drewna – studium przypadku
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 1/2014 str. 19-21

dr inż. Mariusz Dąbrowski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W niniejszym artykule poruszono problem niewłaściwego szkolenia pracowników zajmujących się obróbką drewna, zwłaszcza tych, którzy operują maszynami wykorzystywanymi w tej pracy. Opisany został mechanizm, jak niewłaściwe przeszkolenie pracowników oraz brak odpowiedniego wyposażenia lub złe przygotowanie stanowiska pracy może obniżyć bezpieczeństwo pracy i doprowadzić do groźnego wypadku. Poruszone zagadnienia omówiono na przykładzie wypadku ciężkiego przy obsłudze pilarki tarczowej do drewna.



Statystyczna analiza wypadków przy pracy wśród ślusarzy i w zawodach pokrewnych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 6/2013 str. 18-21

mgr Szymon Ordysiński Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Statystyczna analiza danych dotyczących wypadków przy pracy umożliwia odpowiednie ukierunkowanie i sformułowanie działań prewencyjnych, poprzez rozpoznanie najbardziej zagrożonych rodzajów prac oraz przebiegu najczęściej występujących wypadków przy pracy. W artykule przedstawiono wyniki analiz przebiegu najczęściej występujących wypadków przy pracy w grupie zawodowej ślusarzy, która charakteryzuje się najwyższą wypadkowością, oraz zawodów pokrewnych.



Unormowania podstawowych pojęć z zakresu analizy bezpieczeństwa maszyn
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 3/2012 str. 19-21

Dr Hab. Inż. Włodzimierz Rosochacki Wydział Techniki Morskiej I Transportu, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny W Szczecinie Dr Sławomir Pijanowski Stowarzyszenie Zarządzania Ryzykiem, Warszawa, Międzynarodowey Komitet Projektowy Iso/Pc262

W artykule przedstawiono charakterystykę wybranych pojęć stosowanych w analizach bezpieczeństwa maszyn na tle przedmiotowych norm oraz innych publikacji z tego obszaru. Analizie poddano znaczenie takich pojęć jak: szkoda oraz zagrożenie. Wskazano na istniejącą niejednoznaczność niektórych terminów stosowanych w ocenie ryzyka maszyn. Zgłoszono postulat podjęcia niezbędnych prac zmierzających do sprecyzowania definicji pojęć obejmujących problematykę oceny bezpieczeństwa maszyn i przyjęcia wspólnej podstawowej terminologii.



Multimedialna wizualizacja zagrożeń mechanicznych związanych z użytkowaniem maszyn w przemyśle metalowym
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 11/2011 str. 14-17

Mgr Inż. Dariusz Kalwasiński Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Mgr Inż. Dariusz Filipek Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawiono multimedialne wizualizacje zagrożeń mechanicznych, w których zainscenizowano zdarzenia wypadkowe związane z występowaniem zagrożeń mechanicznych podczas użytkowania wybranych maszyn w warsztacie mechanicznym. Gotowe wizualizacje mogą być wykorzystywane, jako narzędzia uzupełniające materiały szkoleniowe z dziedziny bhp w szkoleniu operatorów maszyn, służb bhp oraz pracodawców.



Nowelizacja dyrektywy maszynowej 98/37/WE
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 5/2005 str. 6-9

Mgr Inż. Jerzy Zawadzki Ministerstwo Gospodarki I Pracy

W artykule przedstawiono stan prac oraz omówiono projekt nowelizacji dyrektywy maszynowej zaakceptowany przez Radę ds. Konkurencyjności w dniu 24 września 2004 r.


Upadki na powierzchni - jak ich unikać?
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 4/2005 str. 24-26

Mgr Inż. Andrzej Dąbrowski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule omówiono przyczyny powstawania zagrożeń upadkiem na powierzchni, zwracając uwagę na znaczącą liczbę tego typu wypadków w Polsce oraz przedstawiono propozycje działań zapobiegawczych w tym zakresie. Zwrócono także uwagę na powszechność występowania tych wypadków tj. w pracy i w życiu prywatnym.


Interaktywny system oceny ryzyka zawodowego IRYS - nowe narzędzie wspomagające działania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 2/2005 str. 14-17

Mgr Inż. Andrzej Biernacki Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

System interaktywnej oceny ryzyka zawodowego IRYS, udostępniony na stronach internetowych Instytutu, wspomaga identyfikację zagrożeń zawodowych oraz przeprowadzanie właściwej oceny ryzyka zawodowego związanego z ich występowaniem w środowisku pracy. Narzędzie to jest przeznaczone do bezpośredniego wykorzystania przez przedsiębiorstwa, głównie małe i średnie. Jako przykład funkcjonowania systemu, w artykule zaprezentowano metodykę zaimplementowaną dla czynników chemicznych i mechanicznych.



Bezpieczeństwo funkcjonalne systemów sterowania maszynami w świetle przepisów wprowadzających dyrektywy UE
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 12/2004 str. 9-11

Dr Inż. Marek Dźwiarek Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Wyniki analiz wypadków, które miały miejsce przy obsłudze maszyn wykazały, że jedną z najistotniejszych ich przyczyn jest niewłaściwe funkcjonowanie systemu sterowania. Systemy sterowania zapobiegające wypadkom mogą być implementowane zarówno przez producenta maszyny, jak i przez jej użytkownika. Wymagania dotyczące ich odporności na defekty są zawarte w dyrektywach 97/37/EC i 89/655/EWG, a uszczegółowione w dokumentach normalizacyjnych PN EN 954-1:2001, ISO/DIS 138491-1:2004 i IEC/FDIS 62061:2004. Posługiwanie się tymi dokumentami stanowi problem, zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw. Dlatego też istotne znaczenie ma wzmacnianie współpracy pomiędzy ośrodkami naukowymi, Normalizacyjnymi Komitetami Technicznymi i przemysłem w zakresie tworzenia narzędzi do wdrażania zasad bezpieczeństwa funkcjonalnego systemów sterowania.


Badania i ocena zgodności maszyn do obróbki i ścinki drewna w Polsce i w Unii Europejskiej
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 2/2004 str. 7-11

Mgr. Inż. Mariusz Dąbrowski, Mgr. Inż. Andrzej Dąbrowski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule porównano systemy oceny zgodności maszyn do obróbki i ścinki drewna w Polsce i w UE. Przedstawiono procedury oceny zgodności oraz wymagania wobec producentów oraz jednostek zajmujących się oceną zgodności, wg dyrektywy 98/37/WE. Wymieniono również obowiązujące przepisy prawne oraz normy zharmonizowane dotyczące maszyn do obróbki i ścinki drewna.


Prace na wysokości - najczęstsze przyczyny wypadków
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 1/2004 str. 2-6

Mgr. Inż. Andrzej Dąbrowski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule wskazano obszary działalności człowieka zagrożone upadkiem z wysokości. Na podstawie danych statystycznych scharakteryzowano przyczyny tych wypadków. Dodatkowo omówiono przyczyny upadków z wysokości, które miały miejsce w gospodarstwach indywidualnych w Polsce. Zwrócono również uwagę na obowiązki pracodawcy wynikające z faktu, że prace na wysokości należą do prac szczególnie niebezpiecznych.


Urządzenia blokujące sprzężone z osłonami. Wyniki analizy wypadku (2)
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 9/2003 str. 16-17

Mgr. Inż. Antoni Saulewicz Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W pierwszej części artykułu omówiono rodzaje urządzeń blokujących oraz wymagania dotyczące doboru urządzeń blokujących sprzężonych z osłonami, niezależnie od rodzaju energii zasilającej te urządzenia. W drugiej części artykułu przedstawiono wynik analizy wypadku przy pracy, którego jedną z głównych przyczyn był niewłaściwy dobór urządzeń blokujących sprzężonych z osłonami.


Urządzenia blokujące sprzężone z osłonami. Kryteria i sposób doboru (1)
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 4/2003 str. 23-25

Mgr. Inż. Antoni Saulewicz Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule (cz. I) omówiono rodzaje urządzeń blokujących oraz wymagania dotyczące doboru urządzeń blokujących sprzężonych z osłonami, niezależnie od rodzaju energii zasilającej te urządzenia. W drugiej części artykułu zostaną przedstawione wyniki analizy wypadku przy pracy, którego jedną z głównych przyczyn był niewłaściwy dobór urządzeń blokujących sprzężonych z osłonami.



Strugarki - ochrona przed zagrożeniami mechanicznymi
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 2/2003 str. 28-30

Mgr. Inż. Dariusz Kalwasiński Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Strugarki do obróbki drewna należą do maszyn szczególnie niebezpiecznych. Zagrożenia spowodowane są głównie przez pracujące ze znaczną prędkością narzędzia. W artykule scharakteryzowano źródła zagrożeń, przedstawiono wymagania bezpieczeństwa dotyczące konstrukcji strugarek, wynikające z Polskiej Normy PN-EN859, omówiono sposoby bezpiecznej obsługi i prowadzenia materiału obrabianego, wskazano narzędzia pomocnicze, wpływające na poprawę bezpieczeństwa.


Dyrektywy dotyczące użytkowania maszyn i innych urządzeń technicznych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 1/2003 str. 8-9

Mgr. Inż. Stanisław Kowalewski, Mgr. Inż. Mariusz Dąbrowski Centralny Instytut Ochrony Pracy- Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawiono europejską koncepcję zapewnienia bezpieczeństwa podczas użytkowania maszyn i innych urządzeń technicznych w pracy. Porównano minimalne wymagania bezpieczeństwa dotyczące użytkowania maszyn i innych urządzeń technicznych, określone przez dyrektywy społeczne 89/655/EWG, 95/63/WE i 2001/45/WE, z obowiązującymi w Polsce. Przedstawiono proces wdrażania dyrektyw i jego konsekwencje dla pracodawców w Polsce.


Elementy systemów sterowania maszyn związane z bezpieczeństwem
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 11/2002 str. 28-31

Mgr. Inż. Tomasz Strawiński Centralny Instytut Ochrony Pracy

Elementy systemów sterowania związane z bezpieczeństwem (ESSZB), jako często obecnie stosowany środek bezpieczeństwa w maszynach, powinien zapewniać odpowiedni poziom redukcji ryzyka. Instalacja ESSZB musi spełniać określone wymagania obejmujące identyfikację zagrożenia i wyznaczenie funkcji bezpieczeństwa, dobór kategorii odporności na defekty, dobór odpowiedniego wyposażenia ochronnego, przeprowadzenia i udokumentowania procesu projektowego, a następnie jego walidacji. W pracy przedstawiono również wymagania związane z eksploatacją ESSZB.


Dostosowanie maszyn i innych urządzeń technicznych użytkowanych w miejscach pracy do zgodności z dyrektywami
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 7-8/2002 str. 30-32

Mgr. Inż. Mariusz Dąbrowski, Mgr. Inż. Józef Gierasimiuk Centralny Instytut Ochrony Pracy



Nowe urządzenia ochronne czułe na nacisk - obrzeżą i listwy przełączające
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 6/2001 str. 13-16

Dr Inż. Jerzy Antosiak

"Otacza nas coraz więcej urządzeń wykonujących automatycznie niebiezpieczne ruchy, na które nie mamy bezpośredniego wpływu. Na przykład szeroko rozpowszechnione samoczynnie zamykające się - za nami - drzwi. Aby nie dopuścic do urazów, na ruchomych krawędziach tego rodzaju urządzeń instaluje się czułe na nacisk obrzeża i listwy. Wymagania bezpieczeństwa stawiane tym urządzeniom ochronnym określa Europejska Norma EN 1760-2. Obecnie prowadzone są prace nad projektem polskiej wersji tej normy."


Ograniczanie ryzyka przy użytkowaniu pras. Środki ochronne nieodgradzające. Funkcjonalne środki bezpieczeństwa
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 5/2001 str. 4-8-29

Mgr. Inż. Stanisław Kowalewski Centralny Instytut Ochrony Pracy

Artykuł wieńczy cykl poświęcony ryzyku obsługi pras. W numerach 11/98, 3 i 4/00 BP przedstawiono poszczególne elementy procesu oceny ryzyka obsługi pras, tzn. zdefiniowano stanowiska pracy i sposoby obsługi pras, rozpoznano zagrożenia, oszacowano i oceniono ryzyko realizacji rozpoznanych zagrożeń. W tym artykule przedstawiono metody ograniczania ryzyka, ktore są zgodne z europejską koncepcją kształtowania bezpieczeństwa maszyn opartej na tzw. triadzie redukcji ryzyka do poziomu akceptowalnego.


Ograniczanie ryzyka przy użytkowaniu pras.Środki ochronne odgradzające i dystansujące
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 4/2001 str. 2-5

Mgr. Inż. Stanisław Kowalewski Centralny Instytut Ochrony Pracy

Artykuł wieńczy cykl poświęcony ryzyku obsługi pras. W numerach 11/98, 3 i 4/00 BP przedstawiono poszczególne elementy procesu oceny ryzyka obsługi pras, tzn. zdefiniowano stanowiska pracy i sposoby obsługi pras, rozpoznano zagrożenia, oszacowano i oceniono ryzyko realizacji rozpoznanych zagrożeń. W tym artykule przedstawiono metody ograniczania ryzyka, ktore są zgodne z europejską koncepcją kształtowania bezpieczeństwa maszyn opartej na tzw. triadzie redukcji ryzyka do poziomu akceptowalnego.


Przyczyny wypadków powodowanych przez przenośne pilarki łańcuchowe
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 2/2001 str. 10-13

Mgr. Inż. Andrzej Dąbrowski Centralny Instytut Ochrony Pracy

Wypadki powodowane przez przenośne pilarki z piłą łańcuchową do drewna (pilarki łańcuchowe) są przede wszystkim wynikiem bezpośredniego kontaktu operatora z piłą łańcuchową. Według danych krajowych i zagranicznych ok.30% urazów występujących przy pracach leśnych powodowanych jest przez pilarki łańcuchowe do drewna, z czego ok.20% powstaje na skutek odbicia pilarki. O skali problemu mogą świadczyć statystyki podawane w USA, wg których w ostatnich latach rejestruje się ok. 40 000 wypadków rocznie przy pracy pilarkami łańcuchowymi. (...)


Wymagania bezpieczeństwa dla wybranych urządzeń ochronnych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 7-8/2000 str. 1-5

Dr Inż. Marek Dźwiarek Mgr Inż. Tomasz Strawiński Centralny Instytut Ochrony Pracy

Postęp naukowo-techniczny dotyczy m.in. urządzeń ochronnych. Pojawiają się nowe rozwiązania, a następnie opracowania odpowiednich wymagań formalnych związanych z ich budową, działaniem i trybem dopuszczenia do stosowania. Wymagania te mają na celu osiągnięcie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa w przypadku poprawnego zastosowania konkretnych urządzeń ochronnych. Obecnie coraz częściej jako środki ochrony stosowane są elektroczułe urządzenia ochronne, takie jak bezdotykowe urządzenia ochronne czy urządzenia oburęcznego sterowania. Na przykładzie tych urządzeń przedstawiono obowiązujące w Polsce wymagania dotyczące bezpieczeństwa.


Rękawice wielofunkcyjne chroniące przed zagrożeniami mechanicznymi, termicznymi i wodą
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 7-8/2000 str. 30-35

Dr Inż. Wiesława Kamińska Mgr Inż. Agnieszka Andrzejewska Centralny Instytut Ochrony Pracy

W wielu gałęziach przemysłu warunki pracy należą do szczególnie niebezpiecznych i uciążliwych. Zatrudnieni tam pracownicy narażeni są na działanie wielu różnych czynników zagrażających ich zdrowiu i życiu. Na działanie różnych zagrożeń narażone są w bardzo dużym stopniu ręce. Według statystyk urazy rąk i nadgarstków stanowią w krajach Europy 25-42% ogólnej liczby wypadków przy pracy. W większości przypadków czynniki szkodliwe działają łącznie np. czynniki mechaniczne, termiczne (niska lub wysoka temperatura) i woda. Celowość stosowania ochron wielofunkcyjnych o kompleksowo rozbudowanych cechach ochronnych i użytkowych tam, gdzie zagrożenia występują łącznie, jest bezsporna. Przy takim założeniu bardzo ważnym zagadnieniem jest zapewnienie odpowiedniego współdziałania właściwości ochronnych przeciw poszczególnym czynnikom, aby np. bardzo dobre działanie przeciw jednemu czynnikowi nie pogarszało działania przeciw pozostałym. Sprawą o podstawowym znaczeniu jest również to, aby stosowane ochrony wielofunkcyjne charakteryzowały się wysokim komfortem użytkowania. Nawet najlepsze ochrony -jeżeli będą ciężkie i niewygodne oraz będą utrudniać pracę - nie spełnią swojej roli, ponieważ pracownicy będą unikać ich stosowania. Właściwości ochronne i użytkowe rękawic oraz możliwości ich zastosowania praktycznego są określone w decydującej mierze rodzajem stosowanych materiałów i sposobem konstrukcji rękawic, który powinien zapewniać właściwą osłonę rąk pracownika stosownie do rodzaju czynnika zagrażającego i lokalizacji miejsca, na które on działa. (...)


Ocena i ograniczanie ryzyka obsługi pras
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 4/2000 str. 8-11

Mgr Inż. Stanisław Kowalewski Centralny Instytut Ochrony Pracy

Współczesna strategia systemowego kształtowania bezpiecznych warunków pracy przy obsłudze maszyn powinna być oparta na racjonalizacji ryzyka zawodowego. Dwa poprzednie artykuły poświęcono analizie ryzyka towarzyszącego obsłudze pras. Zidentyfikowano zagrożenia oraz przedstawiono metody szacowania ryzyka. Zaprezentowano „graf ryzyka" opracowany w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy dla maszyn do obróbki plastycznej, który umożliwił oszacowanie klas ryzyka dla głównych stref obsługi prasy mimośrodowej. Przedstawiono więc proces analizy ryzyka, który dostarczył danych do jego obiektywnej oceny (ewaluacji), pozwalającej odpowiedzieć na zasadnicze pytanie: czy osiągnięto poziom ryzyka tolerowalne-go? Zasadnicze dlatego, bowiem odpowiedź na nie decyduje w istocie o świadomym podjęciu lub zaniechaniu zadania produkcyjnego. Jeśli odpowiedź jest pozytywna, to taki stan rzeczy można zaakceptować i je wykonać. Jeśli zaś ocena jest negatywna, pozostaje albo rezygnacja z wykonania zadania, albo podjęcie działań naprawczych, zmniejszających ryzyko do poziomu tolerowalnego. Niniejszy artykuł wieńczy problematykę procesu oceniania ryzyka - kluczowego z punktu widzenia zarządzania bezpieczeństwem. Tylko wspomniano w nim, bardziej dla zilustrowania problemu oceny, o sposobach ograniczania poszczególnych elementów ryzyka poprzez zastosowanie środków ochronnych na co dzień używanych w tłocznictwie. Kolejny, ostatni już artykuł tej serii będzie w całości poświęcony metodom redukcji ryzyka obsługi pras. (...)