Nazwa | Epoksyetan | Numer CAS | 75-21-8 | Synonimy | tlenek etylenu, oksiran, 1,2-epoksyetan, TE |
|
|
KLASYFIKACJA i OZNAKOWANIE |
|
Wg Rozporządzenia WE nr 1272/2008 (CLP) |
Klasyfikacja CLP | Flam. Gas 1 (Gaz łatwopalny, kat.1), H220; Press. Gas (Gaz pod ciśnieniem); Carc. 1B (Rakotwórczość kat. 1B), H350; Muta. 1B (Mutagenność kat.1B), H340; Repr. 1B (Szkodliwość na rozrodczość kat.1B), H360FD; Acute Tox. 3, inhal. (Toksyczność ostra, kat.3 – droga oddechowa), H331; Acute Tox. 3, oral (Toksyczność ostra, kat.3 – droga pokarmowa), H301; STOT SE 3 (Działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie jednorazowe, kat. 3), H335; STOT SE 3 (Działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie jednorazowe, kat. 3), H336; STOT RE 1, H372 (układ nerwowy); Skin Corr. 1 (Działanie żrące/drażniące na skórę, kat. 1), H314; Eye Dam. 1 (Poważne uszkodzenie oczu/działanie drażniące na oczy, kat. 1), H318; | Oznakowanie CLP | Piktogramy GHS | | Hasło ostrzegawcze | Niebezpieczeństwo | Zwrot wskazujący rodzaj zagrożenia (H) | H220: Skrajnie łatwopalny gaz. H350: Może powodować raka . H340: Może powodować wady genetyczne . H360Fd: Może działać szkodliwie na płodność. Podejrzewa się, że działa szkodliwie na dziecko w łonie matki. H331: Działa toksycznie w następstwie wdychania. H301: Działa toksycznie po połknięciu. H335: Może powodować podrażnienie dróg oddechowych. H336: Może wywoływać uczucie senności lub zawroty głowy. H372: Powoduje uszkodzenie narządów poprzez długotrwałe lub powtarzane narażenie . H314: Powoduje poważne oparzenia skóry oraz uszkodzenia oczu.
| Zwrot wskazujący środki ostrożności (P) | P201: Przed użyciem zapoznać się ze specjalnymi środkami ostrożności. P210: Przechowywać z dala od źródeł ciepła, gorących powierzchni, źródeł iskrzenia, otwartego ognia i innych źródeł zapłonu. Nie palić. P261: Unikać wdychania pyłu/dymu/gazu/mgły/par/rozpylonej cieczy. P305 + P351 + P338: W PRZYPADKU DOSTANIA SIĘ DO OCZU: Ostrożnie płukać wodą przez kilka minut. Wyjąć soczewki kontaktowe, jeżeli są i można je łatwo usunąć. Nadal płukać. P311: Skontaktować się z ośrodkiem zatruć lub lekarzem. P410 + P403: Chronić przed światłem słonecznym. Przechowywać w dobrze wentylowanym miejscu.
| Dodatkowe kody zwrotów | |
| Dodatkowe informacje | |
|
|
WARTOŚCI NAJWYŻSZYCH DOPUSZCZALNYCH STĘŻEŃ |
NDS: | 1 mg/m3 | NDSCh: | - | NDSP: | - |
|
|
|
METODY OZNACZANIA SUBSTANCJI W POWIETRZU ŚRODOWISKA PRACY |
PN-Z-04300:2002 PiMOŚP 1998, z. 19 |
|
|
WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE |
Właściwości podstawowe | Masa cząsteczkowa: 44,05 Stan skupienia w temp. 20°C: gaz Barwa: bezbarwny Zapach: przyjemny, eteryczny Temperatura topnienia (1013 hPa): -112,5°C Temperatura wrzenia: 10,5°C Temperatura zapłonu: nie dotyczy - gaz Temperatura samozapłonu: 430°C Granice wybuchowości w mieszaninie z powietrzem: - dolna: 2,6% obj. - górna: 100% obj. Stężenie stechiometryczne: 7,75% obj. Minimalna energia zapłonu w powietrzu: 0,06 mJ Gęstość gazu (10,7°C; 1013 hPa): 1,9 g/dml Gęstość gazu względem powietrza: 1,52 Gęstość cieczy (6°C): 0,89 g/cm3 Prężność par w temp. 20°C: 0,15 MPa Stężenie pary nasyconej: nie dotyczy - gaz Rozpuszczalność w wodzie: rozpuszcza się bez ograniczeń Rozpuszczalność w innych rozpuszczalnikach: bez ograniczeń rozpuszcza się w acetonie, benzenie, eterze etylowym, metanolu, czterochlorku węgla | Właściwości dodatkowe | Temperatura krytyczna: 195,8°C Ciśnienie krytyczne: 7,19 MPa Współczynnik załamania światła w temp. 7 °C: 1,3597 Ciepło właściwe (25°C; 1013 hPa): Cp = 1,12 J/(g K) Ciepło parowania (10,7°C; 1013 hPa): 579,9 J/g Ciepło spalania: -29,7 kJ/g Współczynnik podziału n-oktanol/woda (log POW): -0,30 |
|
|
INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE |
Stężenia oraz dawki śmiertelne i toksyczne Próg wyczuwalności zapachu - 467 ÷ 1281 mg/m3 LD50 (szczur, doustnie) - 72 mg/kg LC50 (szczur, inhalacja) - 1465,6 mg/m3 (4 h) LD50 (królik, szczur, skóra) - brak danych TCL0 (człowiek, inhalacja) - 22905 mg/m3 (10 s)
Działanie toksyczne i inne szkodliwe działanie biologiczne na ustrój człowieka: substancja toksyczna, drażniąca, uczulająca i neurotoksyczna; uznana za rakotwórczą dla człowieka.
Drogi wchłaniania: drogi oddechowe.
Objawy zatrucia ostrego: wywołuje łzawienie oczu, zaczerwienienie spojówek, osłabienie, ból i zawroty głowy, mdłości; mogą wystąpić drżenia mięśni, drgawki, śpiączka. W dużych stężeniach po okresie utajenia zagraża obrzęk płuc, zaburzenia rytmu serca.
Skażenie skóry skroplonym gazem wywołuje jej odmrożenie, a wodnym roztworem (1%) - rumień, pęcherze, pojawiające się po 1-5 godz. od chwili skażenia. Roztwory stężone (50%) wywołują ciężkie uszkodzenia. Następstwem oparzeń skóry są jej przebarwienia.
Skażenie oczu skroplonym gazem zagraża uszkodzeniem rogówki, a rozpuszczonym w wodzie - zaczerwienienie, ból oczu, z ryzykiem uszkodzenia rogówki. Nie opisywano zatruć drogą pokarmową; połknięcie roztworu wodnego prawdopodobnie może spowodować oparzenie jamy ustnej i przewodu pokarmowego z wymiotami, biegunką i objawami ogólnymi jak w zatruciu inhalacyjnym. Skażenie tlenkiem etylenu stosowanym do dezynfekcji kateterów wprowadzanych dożylnie w związku z zabiegami medycznymi - powodowało reakcje anafilaktyczne. Następstwem ostrego zatrucia może być zapalenie oskrzeli, uszkodzenie wątroby, zmiany w nerwach obwodowych. Opisano przypadek encefalopatii.
Objawy zatrucia przewlekłego: długotrwałe narażenie na tlenek etylenu w małym stężeniu może powodować zaburzenia węchu, przewlekłe zapalenia spojówek, zaburzenia w obrębie nerwów obwodowych, utrzymujące się po przerwaniu narażenia. Odległym następstwem mogą być nowotwory (np. białaczka). |
|
|
Niezbędne leki: tlen, hydrokortyzon, Atrovent do inhalacji, deksametazon do podawania inhalacyjnego (np. Auxiloson), furosemid, Relanium do podawania pozajelitowego (amp. po 10 mg). Odtrutki: nie są znane. Leczenie: postępowanie objawowe.
ZATRUCIE INHALACYJNE
Przytomny Pierwsza pomoc przedlekarska: Wynieść zatrutego z miejsca narażenia. Zapewnić bezwzględny spokój (bezruch) w pozycji półleżącej lub siedzącej. Mały wysiłek fizyczny może wyzwolić obrzęk płuc. Chronić przed utratą ciepła. Podać tlen, najlepiej przez maskę. Wezwać lekarza. Pomoc lekarska: Należy kontynuować podawanie tlenu. Ze względu na zagrożenie wystąpieniem obrzęku płuc założyć stałą drogę dożylną. W razie pojawienia się zmian osłuchowych w płucach i duszności podawać dożylnie hydrokortyzon, furosemid lub inhalacyjnie deksametazon (np. Auxiloson). W razie duszności bez objawów obrzęku płuc, z objawami spastycznymi oskrzelowymi, można podawać do inhalacji Atrovent (1-2 rozpylenia): działa rozszerzająco na oskrzela po 3-5 minutach. W razie wystąpienia drgawek zastosować leczenie objawowe: podać dożylnie Relanium. Transport do szpitala karetką reanimacyjną PR pod nadzorem lekarza bez przerywania leczenia.
Nieprzytomny Pierwsza pomoc przedlekarska: Wynieść zatrutego z miejsca narażenia. Ułożyć w pozycji bocznej ustalonej. Usunąć z jamy ustnej ruchome protezy i inne ciała obce. Odessać przez cewnik strzykawką wydzielinę z nosa i jamy ustnej. Jeżeli nie oddycha, zastosować sztuczne oddychanie za pomocą aparatu typu AMBU z podawaniem tlenu. Założyć stałą drogę dożylną (pielęgniarka). Wezwać lekarza. Pomoc lekarska: Przy zaburzeniach oddychania zaintubować, prowadzić oddychanie za pomocą aparatu typu AMBU z podawaniem tlenu. Objawy rozpoczynającego się obrzęku płuc uzasadniają założenie stałej drogi dożylnej, podanie dożylnie hydrokortyzonu, furosemidu. W razie wystąpienia drgawek podać dożylnie Relanium. Transport do szpitala karetka reanimacyjną PR pod nadzorem lekarza z kontrolą układu krążenia i kontynuacją leczenia.
SKAŻENIE SKÓRY
(skroplonym gazem lub wodnym roztworem)
Pierwsza pomoc przedlekarska: Zdjąć odzież, zmyć skórę dużą ilością chłodnej wody. Na zmiany skórne założyć jałowy opatrunek. Pomoc lekarska: W zależności od charakteru i rozległości zmian transport do szpitala karetką PR z zapewnieniem konsultacji dermatologicznej.
SKAŻENIE OCZU
(skroplonym gazem lub jego wodnym roztworem)
Pierwsza pomoc przedlekarska: Płukać oczy dużą ilością chłodnej wody przez co najmniej 15 minut. Uwaga: osoby narażone na skażenie oczu powinny być pouczone o konieczności i sposobie ich natychmiastowego płukania. Pomoc lekarska: Konieczna konsultacja okulistyczna. Dalsze postępowanie zgodne z zaleceniami lekarza okulisty. |
|
|
|