Nazwa | Ditlenek azotu | Numer CAS | 10102-44-0 | Synonimy | dwutlenek azotu, czterotlenek azotu, bezwodnik azotowo-azotawy |
|
|
KLASYFIKACJA i OZNAKOWANIE |
|
Wg Rozporządzenia WE nr 1272/2008 (CLP) |
Klasyfikacja CLP | Press. Gas (Gaz pod ciśnieniem); Ox. Gas 1(Substancja gazowa utleniająca, kat. 1), H270; Acute Tox. 2* inhal. (Toksyczność ostra, kat.2 – droga oddechowa), H330; Skin Corr. 1B (Działanie żrące/drażniące na skórę, kat. 1B), H314;
| Oznakowanie CLP | Piktogramy GHS | | Hasło ostrzegawcze | Niebezpieczeństwo | Zwrot wskazujący rodzaj zagrożenia (H) | H270: Może spowodować lub intensyfikować pożar; utleniacz. H330: Wdychanie grozi śmiercią. H314: Powoduje poważne oparzenia skóry oraz uszkodzenia oczu.
| Zwrot wskazujący środki ostrożności (P) | | Dodatkowe kody zwrotów | |
| Dodatkowe informacje | |
|
|
WARTOŚCI NAJWYŻSZYCH DOPUSZCZALNYCH STĘŻEŃ |
NDS: | 0,7 mg/m3 | NDSCh: | 1,5 mg/m3 | NDSP: | - |
|
|
|
METODY OZNACZANIA SUBSTANCJI W POWIETRZU ŚRODOWISKA PRACY |
PN-Z-04009-11:2008 PN-Z-04317:2006 PiMOŚP 2003, nr 4(38) PiMOŚP 2000, nr 3(25) |
|
|
WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE |
Właściwości podstawowe | Masa cząsteczkowa: 46,0 Stan skupienia w temp. 25°C: gaz Barwa: czerwonobrunatna Zapach: ostry, duszący Temperatura topnienia (1013 hPa): -9,3°C Temperatura wrzenia (1013 hPa): 21,1°C Temperatura zapłonu: brak danych Temperatura samozapłonu: brak danych Granice wybuchowości w mieszaninie z powietrzem: brak danych Gęstość cieczy (20°C): 1,45 g/cm3 Gęstość gazu (21,1°C, 1013 hPa): 3,3 g/dml Gęstość gazu względem powietrza (21,1°C, 1013 hPa): 1,58 Prężność gazu: w temp. 20°C: 960 hPa - w temp. 30°C: 1500 hPa Stężenie pary nasyconej w temp. 20°C: 1810 g/m3 Rozpuszczalność w wodzie: rozpuszcza się bardzo dobrze, z reakcją do mieszaniny kwasu azotawego i azotowego Rozpuszczalność w innych rozpuszczalnikach: rozpuszcza się w chlorku nitrozylu, dwusiarczku węgla, chloroformie, alkaliach | Właściwości dodatkowe | Temperatura krytyczna: 157,9°C Ciśnienie krytyczne: 10,13 MPa Współczynnik załamania światła: - w temp. 20°C: 1,40 - w temp. 36°C: 1,000503 Lepkość cieczy w temp. 20°C: 0,43 mPa s Lepkość gazu w temp. 25°C: 0,0132 mPa s Ciepło właściwe gazu (25°C, 1013 hPa): Cp = 0,83 J/(g K) Ciepło właściwe cieczy: 1,51 J/(g K) Ciepło parowania w temp. wrzenia: 414, 5 J/g |
|
|
INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE |
Stężenia oraz dawki śmiertelne i toksyczne Próg wyczuwalności zapachu - brak danych LD50 (szczur, doustnie) - brak danych LC50 (szczur, inhalacja) - 168 mg/m3 (4 h) LD50 (królik, szczur, skóra) - brak danych LCL0 (człowiek, inhalacja) - 383 mg/m3 (1 min)
Działanie toksyczne i inne szkodliwe działanie biologiczne na ustrój człowieka: gaz bardzo toksyczny, drażniący i duszący.
Drogi wchłaniania: układ oddechowy.
Objawy zatrucia ostrego: w małych stężeniach, nieco przekraczających najwyższe dopuszczalne chwilowe, może wywołać kaszel, podrażnienie błony śluzowej nosa i nie ostrzega przed grożącym zatruciem. W dużych stężeniach może wywołać kaszel, ból gardła, ból błony śluzowej nosa i oczu. Przerwanie narażenia powoduje ustąpienie tych objawów. Po kilku do kilkudziesięciu godzinach bez dolegliwości występuje duszność, obrzęk płuc. W wyniku narażenia na NO2 w bardzo dużych stężeniach (ok. 400 mg/m3) - śmierć może nastąpić w ciągu minuty. W przebiegu zatrucia może wystąpić spadek ciśnienia tętniczego, zawroty głowy, zwiększenie poziomu methemoglobiny we krwi.
Skażenie skóry ciekłym lub gazowym dwutlenkiem azotu, jeżeli skóra lub odzież jest wilgotna, może wywołać oparzenie chemiczne.
Skażenie oczu ciekłą substancją wywołuje ból, zaczerwienienia, uszkodzenie rogówki.
Objawy zatrucia przewlekłego: przewlekłe stany zapalne dróg oddechowych z kaszlem; uszkodzenie szkliwa zębów, bóle głowy, podatność na wtórne infekcje. |
|
|
Niezbędne leki: tlen, prep. Atrovent i deksametazon do podawania inhalacyjnego, hydrokortyzon do podawania dożylnego. Odtrutki: nie są znane Leczenie: tlenoterapia, postępowanie objawowe. Uwaga: objawy podrażnienia górnych dróg oddechowych uzasadniają w każdym przypadku transport do szpitala karetką PR lub reanimacyjną w celu obserwacji lekarskiej nie krótszej niż 48 godzin!
ZATRUCIE INHALACYJNE
Pierwsza pomoc przedlekarska: Wyprowadzić poszkodowanego z miejsca narażenia, zapewnić spokój w dowolnej pozycji. Podawać tlen, najlepiej przez maskę. Wezwać lekarza. Jeżeli poszkodowany ma duszność, można podać do inhalacji Atrovent (1-2 rozpylenia). Pomoc lekarska: Kontynuować podawanie tlenu. Jeżeli utrzymuje się duszność pomimo podania Atroventu, podać deksametazon do inhalacji lub hydrokortyzon dożylnie. Można założyć stałą drogę dożylną. Transport do szpitala karetką reanimacyjną PR pod nadzorem lekarza, z kontrolą ciśnienia tętniczego krwi i stanu układu oddechowego.
SKAŻENIE SKÓRY
Pierwsza pomoc przedlekarska: Zdjąć odzież, jeżeli jest wilgotna; skórę myć letnią wodą, najlepiej bieżącą, bez mydła. Na oparzenia skóry założyć jałowe opatrunki. Wezwać lekarza. Wystąpienie zmian skórnych (zaczerwienienie) wskazuje na narażenie inhalacyjne oraz wymaga postępowania jak w zatruciu inhalacyjnym. Pomoc lekarska: Wystąpienie zmian skórnych wskazuje na przebycie narażenia inhalacyjnego i wymaga postępowania jak w zatruciu inhalacyjnym.
SKAŻENIE OCZU
Pierwsza pomoc przedlekarska: Natychmiast obficie płukać oczy zimną wodą, najlepiej bieżącą, co najmniej 15 minut. Poszkodowany może sam wykonać płukanie oczu. Uwaga: osoby narażone na skażenie oczu powinny być pouczone o konieczności i sposobie ich natychmiastowego płukania. Pomoc lekarska: Konieczne pilne badanie okulistyczne ze względu na ryzyko uszkodzenia rogówki. Dalsze postępowanie zgodne z zaleceniami okulisty. |
|
|
|