Czynniki zagrożeń zawodowych
HAŁAS I DRGANIA

 

Procedury pomiarowe wyznaczania poziomu mocy akustycznej źródeł w zakresie częstotliwości hałasu ultradźwiękowego

dr inż. Witold Mikulski,, mgr inż. Jan Radosz
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy,
Grudzień, 2010

 

Warunki stosowania procedur
Procedura orientacyjna
Procedura techniczna

 

Procedury (techniczna i orientacyjna) przeznaczone są do określania emisji hałasu wszystkich źródeł hałasu, w paśmie częstotliwości hałasu ultradźwiękowego (w szczególności technologicznych źródeł hałasu ultradźwiękowego).

Wielkością określającą emisję hałasu ultradźwiękowego źródła, jest poziom mocy akustycznej Lw. W szczególności w zależności od charakteru emitowanego hałasu przez źródło, wielkościami tymi są: poziom mocy akustycznej Lw,s (w przypadku źródeł emitujących hałas ustalony), Lw,eq – średni w czasie (równoważny) poziom mocy akustycznej (w przypadku źródeł emitujących hałas nieustalony w tym i nieustalony impulsowy), szczytowy poziom mocy akustycznej Lw,peak (w przypadku źródeł emitujących hałas impulsowy). Wielkości te określane są w tercjowych pasmach częstotliwości o częstotliwościach środkowych f: 10, 12,5, 16, 20, 25, 31,5, 40 kHz.

 

Procedura techniczna i orientacyjna te różnią się dokładnością określanego poziomu mocy akustycznej wynikającej z: różnego kształtu powierzchni pomiarowych, różnej liczby punktów pomiarowych lub linii omiatania, uwzględnieniem tłumienia dźwięku w powietrzu, uwzględnieniem środowiska, w którym wykonuje się pomiary oraz uwzględnieniem hałasu tła. Szczegółowe warunki stosowania procedury technicznej i procedury orientacyjnej wyznaczania poziomu mocy akustycznej źródeł w zakresie częstotliwości hałasu ultradźwiękowego zostały zamieszczone w oddzielnym pliku

 

Narażenie na hałas o częstotliwości 10 ÷ 40 kHz na stanowiskach pracy zgrzewarek ultradźwiękowych – techniczne sposoby ograniczenia narażenia
"Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy" 88/2016 str. 5

Bożena Smagowska

W artykule przedstawiono wyniki narażenia na hałas o częstotliwości 10 ÷ 40 kHz na wybranych stanowiskach pracy zgrzewarek ultradźwiękowych. W przypadku dwóch stanowisk pracy zamieszczono przykłady ograniczenia  emisji hałasu ultradźwiękowego przez zastosowanie rozwiązań technicznych.
Zastosowanie obudowy w jednej zgrzewarce oraz uszczelnienie istniejącej obudowy w drugiej zgrzewarce ograniczyło emisję hałasu ultradźwiękowego na stanowiskach obsługi, a tym samym zmniejszyło narażenie pracowników na ten czynnik szkodliwy.



Procedura pomiaru hałasu ultradźwiękowego
"Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy" 86/2015 str. 169

Jan Radosz



Ultradźwiękowa technika haptyczna – działanie, zastosowania, zagrożenia
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 6/2022 str. 18-22

dr inż. LESZEK MORZYŃSKI ,inż. ADAM SWIDZIŃSKI , ALIAKSANDRA SHMYK Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

Ultradźwiękowa technika haptyczna to nowa, wchodząca właśnie na rynek komercyjny technika, umożliwiająca tworzenie w powietrzu nad przetwornikiem haptycznym niewidocznych obiektów, które mogą być wyczuwane za pomocą zmysłu dotyku. W technice tej skoncentrowana i odpowiednio modulowana wiązka ultradźwięków wzbudza drgania skóry człowieka, pobudzając w ten sposób znajdujące się w niej mechanoreceptory i wywołując uczucie dotyku. Technika ta ma wiele potencjalnych zastosowań – od wzbogacania rzeczywistości wirtualnej, przez interfejsy sterujące, do pomocy dla osób niepełnosprawnych wzrokowo. Z drugiej jednak strony, ze względu na zastosowanie ultradźwięków o wysokich poziomach ciśnienia akustycznego, ta technika może się stać źródłem zagrożeń dla użytkownika. W artykule omówiono zasadę działania ultradźwiękowej techniki haptycznej, jej możliwe zastosowania oraz dostępne na rynku komercyjnym ultradźwiękowe przetworniki haptyczne. Przedstawiono również wyniki wstępnej oceny zagrożenia hałasem ultradźwiękowym podczas korzystania z ultradźwiękowej techniki haptycznej, oparte na badaniach hałasu ultradźwiękowego, przeprowadzonych w odniesieniu do jednego z omówionych przetworników.

 

 

 

DOI: 10.54215/BP.2022.06.15.Morzynski



Obudowy dźwiękochłonno-izolacyjne urządzeń ultradźwiękowych, ograniczające poziom hałasu przenikającego do środowiska. Wyniki badań własnych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 9/2021 str. 22-28

dr inż. Witold Mikulski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule omówiono rozwiązania techniczne obudów dźwiękochłonno-izolacyjnych przeznaczonych do urządzeń będących źródłami hałasu ultradźwiękowego (częstotliwości dźwięku 10-40 kHz). Ze względu na zagrożenie zdrowia pracowników obsługujących technologiczne urządzenia ultradźwiękowe oraz fakt, że znajdują się oni blisko tych urządzeń, konieczne jest zastosowanie skutecznego środka zmniejszającego to zagrożenie, jakim są obudowy dźwiękochłonno-izolacyjne. Dotychczas nie określono jednak ani zasad stosowania takich obudów, ani właściwości dźwiękoizolacyjnych i dźwiękochłonnych ich materiałów w tym zakresie częstotliwości. W artykule zaprezentowano wyniki badań własnych, dotyczących wpływu materiałów, z których są wykonywane obudowy, zastosowanej wyściółki oraz obecności otworów w obudowach na poziom hałasu emitowanego przez urządzenia ultradźwiękowe, który przenika do środowiska.

 

DOI: 10.54215/BP.2021.9.3



Materiały przeznaczone do stosowania w ochronach zbiorowych przed hałasem ultradźwiękowym – wyniki badań własnych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 5/2014 str. 24-26

mgr inż. Bożena Smagowska dr inż. Witold Mikulski inż. Izabela Jakubowska Centralny Instytut Ochrony Pracy – Pañstwowy Instytut Badawczy

W artykule zamieszczono wyniki badań współczynnika pochłaniania wybranych materiałów. Opisano ponadto metodę badań tego współczynnika w zakresie hałasu ultradźwiękowego, opartą na pomiarze czasu pogłosu na stanowisku badawczym zawierającym sześcienną komorę badawczą. Sformułowano wymagania w zakresie stosowania materiałów w ochronach zbiorowych przed hałasem ultradźwiękowym.



Badania laboratoryjne wpływu hałasu ultradźwiękowego na funkcje poznawcze i sprawność psychomotoryczną człowieka
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 5/2012 str. 24-26

Mgr Inż. Bożena Smagowska Dr Inż. Witold Mikulski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawiono metodę i wyniki badań wpływu hałasu ultradźwiękowego na funkcje poznawcze i sprawność psychomotoryczną człowieka w warunkach laboratoryjnych. Podstawą metody była zmiana sprawności człowieka eksponowanego na hałas ultradźwiękowy w zakresie takich funkcji, jak refleks, spostrzegawczość, uwaga i wydajność pracy umysłowej oraz zmiana subiektywnych odczuć osób badanych. Funkcje te oceniano wskaźnikami testów psychologicznych oraz na podstawie ankiet. Sformułowano propozycję wstępnego kryterium uciążliwości hałasu ultradźwiękowego (dla pasma częstotliwości 31,5 kHz).



Hałas ultradźwiękowy na stanowiskach pracy maszyn i urządzeń ze sprężonym powietrzem
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 7-8/2011 str. 38-41

Mgr Inż. Bożena Smagowska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawiono pomiary i ocenę hałasu ultradźwiękowego przeprowadzone na stanowiskach obsługi: pras wulkanizacyjnych, zrywarki uszczelek, obcinarki uszczelek, suszenia masek sitodruku, czyszczenia płytek drukowanych oraz kuwet. Ponadto podano zalecenia ograniczenia hałasu w pobliżu źródeł aerodynamicznych, jakie mogą stanowić stanowiska pracy maszyn i urządzeń ze sprężonym powietrzem. Wyniki badań dotyczące narażenia na hałas ultradźwiękowy pracowników obsługujących wymienione stanowiska wykazały, że największe przekroczenia wartości NDN hałasu ultradźwiękowego występują w pasmach tercjowych o częstotliwościach środkowych 10 kHz, 12,5 kHz i 16 kHz.



Hałas ultradźwiękowy na stanowiskach pracy drążarek ultradźwiękowych - ocena ryzyka zawodowego
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 10/2008 str. 18-22

Mgr Inż. Bożena Smagowska, Dr Inż. Witold Mikulski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

"Hałas ultradźwiękowy na stanowiskach pracy w Polsce jest określony jako hałas, w którego widmie występują składowe o wysokich częstotliwościach słyszalnych i niskich ultradźwiękowych. Ocenę narażenia na hałas ultradźwiękowy wykonuje się na podstawie (równoważnego i maksymalnego) poziomu ciśnienia akustycznego w tercjowych pasmach częstotliwości. Jego głównymi źródłami w procesie pracy są technologiczne urządzenia ultradźwiękowe operujące na niskich częstotliwościach. Jednym z rodzajów takich urządzeń są drążarki ultradźwiękowe. W artykule przedstawiono metodę pomiaru i kryteria oceny ekspozycji na hałas ultradźwiękowy na stanowiskach pracy oraz wyniki pomiarów i ocenę ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na ten hałas na wybranych stanowiskach obsługi drążarek ultradźwiękowych."


Metoda oceny ryzyka zawodowego związanego z hałasem ultradźwiękowym
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 3/2007 str. 13-17

Dr Inż. Witold Mikulski, Mgr Inż. Bożena Smagowska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Hałas ultradźwiękowy na stanowiskach pracy w Polsce jest określony jako hałas, w którego widmie występują składowe o wysokich częstotliwościach słyszalnych i niskich ultradźwiękowych. W Polsce ocenę narażenia na hałas ultradźwiękowy wykonuje się na podstawie (równoważnego i maksymalnego) poziomu ciśnienia akustycznego w tercjowych pasmach częstotliwości (o częstotliwościach środkowych z przedziału od 10 kHz do 40 kHz). W artykule przedstawiono: metodę pomiaru hałasu ultradźwiękowego na stanowiskach pracy, wartości dopuszczalne hałasu ultradźwiękowego oraz metodę oceny ryzyka zawodowego wynikającego z ekspozycji na hałas ultradźwiękowy. Zamieszczono również przykładowe wyniki pomiarów i oceny hałasu ultradźwiękowego na przykładowym stanowisku pracy.


Pomiary i ocena ekspozycji na hałas ultradźwiękowy na stanowiskach pracy w świetle nowych przepisów prawnych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 11/2002 str. 20-24

Dr Inż. Jolanta Koton, Dr Inż. Piotr Kowalski Centralny Instytut Ochrony Pracy

"Zawodowa ekspozycja na hałas ultradźwiękowy, zaliczany do szkodliwych czynników fizycznych środowiska pracy, może powodować niekorzystne zmiany w zdrowiu pracowników. W celu oceny stopnia narażenia pracowników na ten czynnik i określenia związanego z nim ryzyka zawodowego, konieczne są pomiary hałasu ultradźwiękowego na stanowiskach pracy i, jeśli jest to uzasadnione, ograniczanie występującego zagrożenia. W artykule przedstawiono nowe zasady pomiarów hałasu ultradźwiękowego dostosowane do znowelizowanych w 2001 r. przepisów prawnych dotyczących najwyższych dopuszczalnych natężeń (NDN) omawianego czynnika."