Misją Instytutu jest dzialalność naukowo-badawcza prowadząca do nowych rozwiązań technicznych i organizacyjnych użytecznych w kształtowaniu warunków pracy zgodnych z zasadami bezpieczeństwa pracy i ergonomii oraz ustalanie podstaw naukowych do właściwego ukierunkowywania polityki społeczno-ekonomicznej państwa w tym zakresie.
W wielu badaniach stwierdzono, iż klimat bezpieczeństwa w zakładzie pozostaje w bezpośrednim związku z wypadkami, którym osoby ulegają w pracy. Im lepszy klimat bezpieczeństwa w przedsiębiorstwie tym mniej wypadków w pracy doświadczają pracownicy. Wyniki te potwierdzają wnioski z badań, w których stwierdzono, że czynniki organizacyjne (związane m.in. z klimatem bezpieczeństwa) są bezpośrednimi i pośrednimi predyktorami wypadków w pracy.
Badania w grupie pracowników firm przewozu pasażerskiego (N=530) pokazały, że kultura bezpieczeństwa jest skorelowana z doświadczeniami wypadkowymi. Tak jak w innych branżach i rodzajach działalności również wśród pracowników stwierdzono wiele zależności pomiędzy tymi zmiennymi.
Tabela 2. Wyniki korelacji kultury bezpieczeństwa na poziomie organizacyjnym ze wskaźnikiem wypadkowości w grupie PP
ZKIP | SBHP | WART | SMP | OIS | BZ | ||
WSK_WYP | Korelacja Pearsona |
-,176(**) |
-,122(**) |
-,166(**) |
-,179(**) |
-,040 |
-,187(**) |
Istotność (dwustronna) |
,000 |
,005 |
,000 |
,000 |
,363 |
,000 |
|
N |
530 |
529 |
529 |
530 |
530 |
529 |
szarym tłem zaznaczono korelacje istotne statystycznie na poziomie 0,01
** Korelacja jest istotna na poziomie 0.01 (dwustronnie).
Tabela 2 pokazuje pięć ujemnych korelacji istotnych statystycznie nasilenia doświadczeń wypadkowych ze wskaźnikami kultury bezpieczeństwa w przedsiębiorstwie: zaangażowaniem kierownictwa i partycypacją pracowników (ZKIP), oceną szkoleń BHP i analizą wypadków (SBHP), wartościami w zakresie bezpieczeństwa (WART), stosunkami między pracownikami i ich związkiem z firmą (SMP) oraz bezpiecznymi zachowaniami (BZ). Im niżej pracownicy oceniali te wskaźniki tym więcej doświadczali zdarzeń wypadkowych.
Wynika z tych badań, że im większe zaangażowanie kierownictwa, im lepsze działania szkoleniowe, im lepsze relacje miedzy pracownikami i im bardziej bezpieczne zachowania, tym mniej wypadków występuj. A wiec występowanie wypadków nie zależy jedynie od samych kierowców, ale również od sytuacji w przedsiębiorstwie i od osób w nich pracujących na wszystkich stanowiskach od serwisu technicznego, przez kadrę zarządzającą, nadzór po sam zarząd firmy.
W badaniach przeprowadzonych w grupie pracowników przewozu towarowego (N=62) ilość i nasilenie doświadczeń wypadkowych ujemnie korelowało na poziomie istotnym statystycznie z dwoma wskaźnikami kultury bezpieczeństwa w przedsiębiorstwie: zaangażowaniem kierownictwa i partycypacją pracowników (ZKIP) oraz stosunkami między pracownikami i ich związkiem z firmą (SMP). Im lepiej pracownicy oceniali zaangażowanie kierownictwa i stosunki między pracownikami, tym mniej doświadczali wypadków przy pracy i poza pracą (Tabela 3). Nasuwa się spostrzeżenie, że obydwa korelaty odnoszą się do społecznych aspektów pracy.
Tabela 3. Wyniki korelacji kultury bezpieczeństwa na poziomie organizacyjnym ze wskaźnikiem wypadkowości w grupie TT
ZKIP | SBHP | WART | SMP | OIS | BZ | ||
WSK_WYP | Korelacja Pearsona |
-,438(**) |
-,206 |
-,294(*) |
-,596(**) |
-,202 |
-,246 |
Istotność (dwustronna) |
,000 |
,109 |
,020 |
,000 |
,114 |
,054 |
|
N |
62 |
62 |
62 |
62 |
62 |
62 |
szarym tłem zaznaczono korelacje istotne statystycznie
* Korelacja jest istotna na poziomie 0.05 (dwustronnie).
** Korelacja jest istotna na poziomie 0.01 (dwustronnie).
Jeżeli wyniki badań pokazują, że bezpieczeństwo na drogach koreluje z wieloma obszarami, za które są odpowiedzialne osoby z różnych stanowisk firm transportowych, to również oddziaływania zwiększające kulturę bezpieczeństwa w firmie powinny obejmować wszystkich pracowników. Wydaje się, że uwarunkowania sytuacyjne, niezależnie od poziomu kultury bezpieczeństwa jednostki, mogą w pewnych sytuacjach bezpośrednio wpływać na stopień bezpieczeństwa zachowań podejmowanych przez pracowników. W wykonywaniu pracy kierowcy uwarunkowania sytuacyjne i predyspozycje indywidualne mogą mieć w porównaniu do innych zawodów, większe znaczenie niż czynniki organizacyjne. Pomimo tego pracodawca może podjąć dodatkowe działania na rzecz zwiększenia sprawności i umiejętności pracowników poprzez działania edukacyjne lub działania korygujące w różnej formie. Poniżej zostaną omówione te dwie grupy oddziaływań
Działania edukacyjne mogą polegać na:
Materiały szkoleniowe powinny zawierać ogólne informacje dotyczące poszczególnych elementów kultury bezpieczeństwa, a także konkretne przykłady związane z funkcjonowaniem danej firmy (np. opisy konkretnych wypadków, zdjęcia miejsc szczególnie niebezpiecznych):
Szkolenia powinny uwzględniać pozytywne i negatywne przykłady, zaczerpnięte z różnych dokumentów zakładowych (np. analiz wypadkowych) oraz z codziennej pracy.
Szkolenia powinny uwzględniać takie zagadnienia, jak:
W miarę możliwości szkolenia powinny również zawierać elementy warsztatowe z udziałem pracowników. Ćwiczenia dla uczestników szkoleń mogą być związane z:
Dodatkową formą zwiększającą sprawność kierowców może być praktyczne szkolenie jazdy w trudnych warunkach (na płytach poślizgowych), zapoznawanie się z sytuacjami niebezpiecznymi (np. utrata kontroli nad pojazdem w czasie poślizgu), czy wykonywanie manewrów trudnych i niebezpiecznych pod nadzorem instruktorów.