Operator sprzętu budowlanego
MIĘDZYNARODOWA KARTA CHARAKTERYSTYKI ZAGROŻEŃ ZAWODOWYCH

 

 

OPERATOR SPRZĘTU BUDOWLANEGO

Kto to jest operator sprzetu budowlanego ?

 

Operator sprzętu budowlanego wykonuje prace naziemne i podziemne pod nadzorem kierownika budowy lub brygadzisty. Swoją pracę operatorzy wykonują za pomocą urządzenia lub zespołu urządzeń sterowanych mechanicznie, hydraulicznie lub elektronicznie

 

Jakie zagrożenia wiążą się z wykonywaniem tego zawodu?
  • Operator sprzętu budowlanego wykonuje swoją prace często na otwartej przestrzeni, na placu budowy gdzie często panują trudne warunki pracy. Praca w zależności od pory roku charakteryzuje się niską lub wysoką temperaturą.
  • Pracownik często wchodzi i wychodzi z kabiny, co zwiększa możliwość częstych przeziębień, udarów cieplnych i poparzeń słonecznych. D
  • odatkowo praca w zależności od rodzaju sprzętu i rodzaju prac jest dosyć monotonna i stresująca.
Czynniki środowiska pracy związane z wykonywanym zawodem oraz ich możliwe skutki dla zdrowia

 

Czynniki mogące powodować wypadki

  • Mikroklimat, praca na powietrzu – możliwość częstych przeziębień i infekcji górnych dróg oddechowych, możliwość przegrzania na skutek przebywania w małych nagrzanych kabinach sterowniczych.
 
  • Upadki z poziomu wyższego na niższy – możliwość upadków podczas wchodzenia lub schodzenia do kabin sterowniczych, podczas prac na wysokości podczas obsługi maszyn i urządzeń
 
  • Poślizgnięcia i upadki na tym samym poziomie – możliwość upadków i urazów ciała, potłuczeń i złamań, na skutek nieostrożnego poruszania się po terenie budowy
 
  • Dźwiganie ciężarów – możliwość przeciążeń układu kostno-mięśniowego podczas przenoszenia lub podnoszenia elementów maszyn, ładunków lub innych.
 
Czynniki fizyczne

  • Oświetlenie – praca jest uciążliwa zwłaszcza w okresie zimowym, kiedy wcześnie zapada zmrok oraz w miejscach słabo oświetlonych, może to przyczynić się do szybkiego zmęczenia oczu, co w konsekwencji obniża wydajność pracownika
 
  • Hałas – możliwość uszczerbku słuchu przy pracy w warunkach przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu,
 
  • Wibracje – możliwość przeciążeń układu kostno-mięśniowego podczas obsługi maszyn (np. zagęszczarki)
 
  • Prąd elektryczny – możliwość porażenia prądem elektrycznym podczas urządzeń elektrycznych o uszkodzonych obudowach lub przewodach zasilających
 
Czynniki chemiczne i pyły

  • Pył, kurz – występujący podczas pracy, może przyczynić się do powstania alergii lub astmy, czynnik ten utrudnia oddychanie i powoduje łzawienie oczu
 
  • Substancje chemiczne – możliwość wystąpienia alergii lub zatruć podczas kontaktu ze środkami wykorzystywanymi np. do prac konserwacyjnych maszyn i urządzeń.
 
Czynniki biologiczne

 

 
Czynniki ergonomiczne, psychospołeczne i związane z organizacją pracy

  • Siedząca pozycja ciała – zwiększa obciążenie kręgosłupa
 
  • Stres – pośpiech związany z dotrzymaniem terminów lub charakter pracy mogą przyczynić się do szybkiego męczenia i zwiększenia wypadkowości
 
  • Monotypia pracy – praca monotonna może przyczynić się do obciążenia tych partii ciała, które wykorzystywane są podczas czynności zawodowych, czynnik ten może też przyczynić się do osłabienia koncentracji, co z kolei może przyczynić się do wypadku
 
  • Przygniecenia – możliwość urazów ciała w przypadku przewrócenia się maszyny, urządzenia na pracownika lub maszyny w której przebywa pracownik podczas prowadzenia wykopów
 
  • Najechania – urazy głównie dolnych części ciała, podczas współpracy operatora maszyny i pomocnika.
 
Działania profilaktyczne

 

Podczas robót ziemnych należy dbać o zabezpieczanie wykopów, wykonywanie skarp pochylone i umocnienia pionowych ścian
Maszyny wykonujące wykopy nie mogą znajdować się tuż przy wykopie w celu uniknięcia przewrócenia maszyny
Należy stosować bezpieczne zasady składowania urobku, m.in. przestrzegać odległości od wykopu, w celu ograniczenia zawalenia się ściany wykopu pod wpływem zbyt dużego obciążenia
Pracownik powinien zostać wyposażony w odzież roboczą, buty ochronne, kask, okulary i rękawice ochronne. Podczas wykonywania pracy, pracownik jest zobowiązany stosować przydzielone środki ochrony indywidualnej. Kask ochronny i kamizelkę odblaskową operator musi stosować zawsze po wyjściu z kabiny maszyny. W przypadku przekroczeń norm hałasu, pracownik musi zostać wyposażony w ochronniki słuchu.
W celu zmniejszenia drgań mechanicznych przenoszonych górnymi kończynami, siedziska w maszynach powinny być zamocowane na amortyzujących uchwytach, a podczas pracy z urządzeniami emitującymi wibracje, Pracownik powinien używać rękawice antywibracyjne
Prace należy tak organizować aby zapewnić przerwy w pracy co zmniejsza obciążenie psychiczne i fizyczne pracownika
Maszyny i urządzenia powinny być poddawane systematycznym przeglądom technicznym, a wszelkie usterki powinny być zgłaszane i usuwane. Nie wolno wykonywać prac na sprzęcie bez ważnych przeglądów technicznych i uszkodzonych. Przed rozpoczęciem pracy pracownik powinien sprawdzić działają systemy ostrzegawcze, sygnały świetlne i dźwiękowe
Należy wyznaczyć strefę prac niebezpiecznych, w celu ograniczenia dostępu osób postronnych i uniknięcia potrąceń, a przygotowane wykopy należy zabezpieczyć balustradami
W kabinach nie powinny znajdować się urządzenia powodujące odblaski od swojej powierzchni i powodujące olśnienia.
Informacje szczegółowe

 

Synonimy  
Definicja i/lub opis zawodu

 

Operator sprzętu budowlanego zapoznaje się z zadaniami zleconymi do wykonania oraz sposobem i technologią ich realizacji i przygotowuje maszynę zgodnie z zaleceniami producenta. Wykonuje prace ziemne, śledzi wskazania przyrządów kontrolnych oraz reaguje na dostrzeżone nieprawidłowości. Praca operatora maszyn do robót ziemnych jest wykonywana pod nadzorem brygadzisty, mistrza lub kierownika budowy, który przydziela operatorowi zakres zadań (robót) do wykonania.

Zawody pokrewne  

kierowca, operator koparki, maszynista maszyn dźwigowo-transportowych, technik budownictwa, inżynier budownictwa, operator samojezdnych maszyn rolniczych i leśnych

Wykonywane czynności - Przygotowywanie maszyny z osprzętem do wykonywania prac, ich konserwacja i naprawa
- Transportowanie maszyn na miejsce pracy
- Przygotowywanie obszaru prac i frontu robót zgodnie z zasadami i przepisami bhp, ergonomii, ochrony ppoż. i ochrony środowiska
- Zapoznawanie się z obmiarem prac, wskazówkami geodezyjnymi, sporządzanie dziennego raportu prac
- Wykonywanie rowów drenarskich z zachowaniem spadku dna z wykorzystaniem koparek drenarskich, koparek wielonaczyniowych oraz koparek wielonaczyniowych łańcuchowych
- Odspajanie mas ziemnych za pomocą koparek jednonaczyniowych, koparko-spycharek, koparko-ładowarek oraz odspajanie i przemieszczanie mas ziemnych za pomocą zgarniarek, spycharek, równiarek, ładowarek jednonaczyniowych
- Formowanie nasypów i zagęszczanie mas ziemnych za pomocą maszyn zagęszczających: walców statycznych, wibracyjnych, zagęszczarek i ubijaków
- Obsługa techniczna, montowanie i demontowanie osprzętów roboczych maszyn
- Współpraca z osobami nadzorującymi prace
Podstawowy stosowany sprzęt - koparki jednonaczyniowe oraz wielonaczyniowe
- koparki drenarskie
- koparko spycharki i koparko-ładowarki
- koparki wielonaczyniowe łańcuchowe
- maszyny do czyszczenia rowów melioracyjnych
- spycharki
- zgarniarki
- równiarki
- ładowarki
- walce
- zagęszczarki i ubijaki
Miejsca/obszary, gdzie zawód występuje powszechnie - place budów
- kopalnie
Uwagi

 
Piśmiennictwo

  1. Przewodnik Po Zawodach, wyd. II, MPiPS
  2. BHP w praktyce, Bogdan Rączkowski, oddk Gdańsk 2010
  3. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 - KODEKS PRACY ze zm.
  4. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy ze zm.
  5. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2000 w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych ze zm.
  6. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 w sprawie rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej
    Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 5 sierpnia 2005 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne
  7. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych
  8. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2001 w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych
 
MIKRO-BHP

Program MIKRO-BHP jest prostą w obsłudze aplikacją wyposażoną w zestaw funkcji, wspomagających  obowiązkowe czynności z zakresu bhp, zawierającą wyprofilowane branżowo kompendium wiedzy z tej dziedziny oraz instruktażowe informacje i opisy działań z zakresu prewencji wypadkowej, ułatwiające podnoszenie poziomu stanu bhp w mikrofirmach.

Ulotka informacyjna  nt. MIKRO-BHP 
Wersja DEMO programu MIKRO-BHP