Stanowiska pracy
BHP PODWYKONAWCY NA PLACU BUDOWY

 

Szkolenia pracowników

 

Koszty związane ze szkoleniami pracowników w małych firmach budowlanych rosną w związku z rotacją i trwającą emigracją zarobkową pracowników. Firmy szkoleniowe reprezentują zróżnicowany poziom i wymagania cenowe. W związku z tym te tańsze są wykorzystywane do szkoleń tylko dla uzyskania zaświadczenia, a generalni wykonawcy najczęściej nie weryfikują jakości szkoleń. Stąd możliwy ich niski ich poziom często nie dostosowany do aktualnych warunków wykonywania prac. Pracodawca powinien jednak zadbać o to aby z otrzymanym zaświadczeniem (świadectwem) pracownik nabywał odpowiednią wiedzę i umiejętności. Ważny jest więc odpowiedni dobór tematyki szkoleń i firm szkoleniowych. Dobrze jest aby tematyka szkoleń nie miała charakteru „uniwersalnego” a była odpowiednio dobrana do zawodów pracowników (biorących udział w szkoleniu).

 

Podczas planowania szkoleń pracodawcy powinni uwzględniać swoją wiedzę na temat braków w umiejętnościach pracowników. Należy również sprawdzać kompetencje firm szkoleniowych oferujących swoje usługi. Problem szkoleń pracowników to nie tylko kwestia przebytych kursów ale również egzekwowania przez nadzór tego czego ich nauczono. Dlatego w tym zakresie ważną role pełnią służby bhp i nadzór pracowników. W przypadku gdy pracownicy mają zaświadczenia ze szkoleń z poprzednich miejsc pracy trzeba sprawdzić jaka jest ich wiedza a nie papier. Mogą oni przechodzić krótki merytoryczny test sprawdzający wiedzę w zakresie bhp.

 

Pracodawcy powinni też zadbać aby w finansowanych przez nich szkoleniach pracowników pojawiły się nowe czynniki zagrożeń, które nabierają ostatnio znaczenia dla bezpieczeństwa wykonywania prac. Takim bardzo istotnym czynnikiem przyczyniającym się do powstawania zagrożeń i wypadków są błędy ludzkie wynikające ze stresu w pracy. Analizując programy szkoleń warto jest aby pracodawca uwzględnił ten czynnik biorąc pod uwagę:

  • wzrastające wymagania związane z wykonywaniem zadań (duże obciążenie pracą, presja czasu, stałe utrzymywanie czujności),
  • społeczne i organizacyjne czynniki stresogenne (poziom zatrudnienia, konflikty w pracy),
  • cechy osobowościowe powodujące stres (negatywne doświadczenia, zmęczenie),
  • stresy związane z obsługa maszyn (przestrzeganie instrukcji i procedur, kontrole).

 

Do większości maszyn i urządzeń (wszelkie elektronarzędzia, obrabiarki, np. pilarki tarczowe, nożyce mechaniczne do zbrojenia itp.) nie są wymagane specjalne uprawnienia. Wystarczą właściwie przeprowadzone szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (wstępne i okresowe) oraz zaświadczenie lekarskie, stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania określonej pracy.

 

Istnieją jednak maszyny i urządzenia budowlane, które wymagają dodatkowych uprawnień. Zaliczamy do nich np. wszelkiego typu spawarki, do których obsługi niezbędne są uprawnienia spawacza [12]. Do obsługi urządzeń transportu bliskiego wymaga się uprawnień wydawanych przez Urząd Dozoru Technicznego [13]. Są to wszelkie żurawie, podesty ruchome (nożycowe, wiszące, teleskopowe), a także windy towarowe.

 

Osobną grupą maszyn, do których potrzebne są dodatkowe kwalifikacje to maszyny do robót budowlanych, drogowych i ziemnych. Do ich obsługi niezbędne jest uzyskanie książki operatora, wydanej przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego [14]. Do tych urządzeń i maszyn należą m.in.:

  • wszystkie typy koparek (w tym także minikoparki, ładowarki, koparko-ładowarki,
  • spycharki, równiarki, pogłębiarki,
  • palownice, kafary, młoty spalinowe, urządzenia wibracyjne do pogrążania i wyrywania, wiertnice,
  • maszyny i urządzenia do robót drogowych, np. rozściełacze do bitumu, skrapiarki, remiksery, frezarki do nawierzchni, przecinarki do nawierzchni, urządzenia udarowe, np. młoty udarowe, maszyny do rozkładania betonu, walce drogowe, zagęszczarki i ubijaki wibracyjne,
  • betoniarki trójfazowe o mocy powyżej 1kW, pompy do mieszanki betonowej, agregaty tynkarskie, podajniki do betonu.

 

Należy podkreślić, że także montaż rusztowań mogą wykonywać wyłącznie osoby posiadające uprawnienia nadane przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego.

 

Ponadto podczas wykonywania robót budowlanych pracownikom mogą być potrzebne dodatkowe kwalifikacje z zakresu: eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci energetycznych [15], użytkowania wózków jezdniowych [16].

 

Do obowiązków pracodawcy należy również zapewnienie odpowiednich szkoleń wstępnych (ogólnych i stanowiskowych) a także okresowych, z częstością uzależnioną od rodzaju prac wykonywanych przez pracowników [17]. Szczególną uwagę należy zwrócić na szkolenia stanowiskowe pracowników, które powinny być ściśle związane z rzeczywiście wykonywanymi pracami (zwrócenie uwagi na: główne zagrożenia i sytuacje niebezpieczne, prace szczególnie niebezpieczne, stosowane środki ochronne).

 

Osoby prowadzące działalność na własny rachunek samodzielnie wykonujący prace budowlane powinni przeanalizować własne potrzeby szkoleniowe.

 

_________________

 

[12] Rozporządzenie Ministra Gospodarki, z dnia 27 kwietnia 2000 r., w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych (Dz. U. nr 40, poz. 470).

[13] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 lipca 2001 r. w sprawie trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i  konserwacji urządzeń technicznych (Dz. U. nr 79, poz. 849, ze zm.).

[14] Rozporządzenie Ministra Gospodarki, z dnia 20 września 2001 r., w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych (Dz. U. nr 118, poz. 1263).

[15] Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (Dz. U. nr 89, poz. 828, ze zm.).

[16] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 10 maja 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem silnikowym (Dz. U. nr 70, poz. 650, ze zm.).

[17] Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 27.07.2004r. w sprawie szkolenia z dziedziny BHP (Dz. U. 180, poz. 1860, ze zm.).